سیستم اعلام حریق و اطفا حریق

سیستم اعلام حریق ، سیستم اطفا حریق

سیستم اعلام حریق به گونه ای طراحی شده است تا در شرایط اضطراری هشدار دهد که باید برای محافظت از خودمان ، کارکنان و عموم مردم اقدامات لازم ر اانجام دهیم. سیستم های اعلام حریق در دفاتر ، کارخانه ها و ساختمان های عمومی وجود داشته و بخشی از زندگی روزمره ما محسوب می شوند که اغلب به غیر از مواقع اضطراری نادیده گرفته می شوند. صرف نظر از روش بازرسی اگر زنگ خطر به صدا درآید ، آژیر به افرادی که در ساختمان حضور دارند هشدار می دهد که خطر آتش سوزی وجود داشته و باید با سرعت ساختمان را ترک کنند.

سیستم اعلام حریق همچنین ممکن است دارای یک سیستم سیگنال از راه دور باشد که می تواند از طریق ایستگاه مرکزی به آتش نشانی هشدار دهد.

مراحل بازرسی سیستم اعلام حریق :

• سیستم اعلام بررسی می گردد تا اطمینان حاصل شود که کلیه استانداردهای سرویس و شرایط رعایت شده اند
• شناسایی شرایط خسارت آور بالقوه که ممکن است عملکرد قطعات مکانیکی / الکتریکی را تحت تاثیر قرار دهد
• بررسی هر گونه تغییر و یا اصلاحات در سیستم اعلام حریق و تغییر در کارکرد از آخرین بازدید انجام شده
• بررسی وضعیت عمومی و آزمایش عملکرد پانل های اعلام حریق اصلی و از راه دور
• بررسی و آزمایش ردیاب دود و گرما
• بررسی و آزمایش تمامی نواحی آن ساختمان
• بررسی و اندازه گیری تمامی باطری ها
• بررسی تمامی تقویت کننده های خروجی و آزمایش فعال سازی آن ها
• بررسی و تست تمام کلیدهای جریان و زنگ هشدار پایین بودن سطح فشار
• بررسی کنید که در صورت لزوم ، تمام سیگنال ها توسط ایستگاه مرکزی یا شرکت نظارت دریافت می شود
• مطابق دستورالعمل های ذکر شده بر روی دستگاه ، ردیاب ها را تمیز کنید
• مدار ردیاب های گرمای غیر قابل ترمیم را از طریق شبیه سازی عملکرد الکتریکی در اتصال سیم کشی آزمایش کنید
• تست عملکردی را در تمام دستگاه های قابل تنظیم گرما انجام دهید
• تمام سوپاپ ها و سوئیچ های کنترل نظارت شده را بازرسی و امتحان کنید
• دستگاه های مورد نیاز را برچسب گذاری کرده و کلیه نگهداری سوابق لازم را انجام دهید
• گزارش کاملی از بازرسی تهیه می گردد

بررسی اولیه سیستم اعلام حریق

سیستم های اعلام حریق باید در هر زمانی ( حتی در موقع نصب و بعد از آن ) به صورت مداوم بررسی شوند. بررسی های اولیه در زمان نصب ، تایید می کند که آیا نصب سیستم اعلام حریق مطابق با دستورالعمل و تمامی استانداردهای لازم بوده است یا خیر! این بررسی همچنین مشخص می کند که سیستم عملکرد صحیح دارد. پس از انجام بررسی های لازم مهندس باید یک دفترچه جامع را به صاحب ساختمان یا مدیر ارائه دهد و نوع آزمایشاتی را که انجام شده است در آن ذکر شده باشد.

بررسی های دوره ای سیستم اعلام حریق

بازرسی های سالانه سیستم اعلام حریق باید همیشه توسط تکنسین های دارای مجوز انجام شود. سیستم های دارای ایراد هر شش ماه یکبار باید بررسی گردند. بسته به اندازه ساختمان شما ، ممکن است لازم باشد که بازرسی های ماهانه را برنامه ریزی کنید. به عنوان مثال در یک ساختمان بزرگ ، تکنسین های دارای مجوز بخشی از سیستم اعلام حریق شما را به طور ماهانه آزمایش کرده و هر بار یک منطقه مختلف سیستم را بررسی می کنند. عوامل مختلفی می تواند بر عملکرد سیستم ردیاب دود و توانایی عملکرد آن در سطح بهینه تاثیر بگذارد. برخی از عواملی که همیشه باید در بررسی و نظارت سیستم ها در نظر داشته باشید به شرح زیر هستند :

• گرد و خاک موجود در اطراف سیستم
• هر گونه خرابکاری و یا دستکاری سیستم
• عدم نظارت بر اتصالات سیستم
• نصب نادرست
• قرار گرفتن در معرض محیط در برابر دما ، رطوبت و ولتاژ
• افزایش طول عمر سیستم

انواع ردیاب های سیستم اعلام حریق :

ردیاب حرارتی سیستم اعلام حریق :

اگر دما بیشتر از حد معین شده باشد و زنگ خطر به صدا درآید ، ردیاب حرارتی می تواند بر پایه دمای ثابت و یا نرخ میزان تغییر دما کار کند. معمولا ردیاب های حرارتی به روشی مشابه فیوز الکتریکی کار می کنند. این ردیاب ها دارای آلیاژ یوتکتیکی ( در مورد فلز و آمیزه های فلزی – قادر به گدازش با کمترین حرارت ممکن ) هستند که به گرما حساس بوده و با رسیدن به دمایی معین ، آلیاژ از یک جامد به مایع تبدیل شده و باعث به صدا در آمدن زنگ خطر می شود.

ردیاب دود

به طور کلی این دسته از ردیاب های سیستم اعلام حریق به سه دسته تقسیم می شوند :

1. یونیزاسیون
2. پراکندگی نور
3. تحت الشعاع قرار دادن نور

ردیاب مونو اکسید کربن سیستم اعلام حریق

ردیاب چند حسگری

نقاط تماس دستی

این ردیاب سیستم اعلام حریق وسیله ای است که به پرسنل این امکان را می دهد تا با شکستن عنصر شکننده روی حلقه ، زنگ خطر را به صدا در آورند.

عملکرد سیستم اعلام حریق چگونه است ؟

سیستم اعلام حریق یک سیستم فعال در برابر آتش سوزی است که تمام ماژول های اعلام حریق در داخل ساختمان را کنترل می کند. این سیستم شامل دستگاه های زنگ هشدار دهنده ( ردیاب دود و حسگرهای حرارتی ) ، لوازم هشدار دهنده ( آژیر و یا لوازمی که صداهای بلند تولید می کنند ) ، واحدهای کنترل آتش ( سیستم آب پاش و یا سیستم اطفا حریق ) ، منبع تغذیه و سیم کشی می باشد. اکنون ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که عملکرد سیستم اعلام حریق چگونه است ‌؟! سیستم اعلام حریق می تواند به طور خودکار توسط ردیاب های دود ، حرارتی یا دستی تنظیم شود. این سنسورها قرار است سطح خاصی از گرما یا دود را که می تواند نشانه آتش باشد ، تشخیص دهند.

اکثر مواقع زنگ یا آژیر برای افرادی که مشکل شنوایی دارند ، مجهز به چراغ های چشمک زن بوده تا ساکنین ساختمان متوجه وقوع آتش سوزی شوند. به منظور درک واقعی نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق ، باید بیشتر با اجزای سیستم آشنا شوید. در سیستم اعلام حریق همیشه یک ردیاب دود جهت تشخیص دود یا آتش وجود دارد. به طور کلی دو نوع ردیاب دود موجود است : ردیاب های نوری و یونیزاسیون. ردیاب های دود نوری از طریق سنسورهای نور ( چراغ مادون قرمز ) دود را تشخیص می دهند. هنگامی که ذرات دود از داخل مسیر ردیاب های نوری عبور می کنند ، نور پراکنده شده و زنگ هشدار به صدا در می آید. در ردیاب های یونیزاسیون اگر ذرات دود وارد محفظه ردیاب شود ، یونیزاسیون هوای داخل محفظه را کاهش داده و آژیر به صدا در می آید.

هدف اصلی سیستم اعلام حریق این است که آتش سوزی را به سرعت شناسایی کرده و از محل کنترل و نظارت مرکزی به سرعت به ساکنان ساختمان و سرویس های اضطراری اطلاع دهد. این سیستم ها همچنین با شناسایی محل و منشأ هشدارها ، مشکلات مربوط به اتصالات و سیم کشی را که ممکن است از عملکرد صحیح سیستم جلوگیری کند ، کنترل می کنند. اساسا سیستم های تشخیص حریق چهار عملکرد اصلی دارند :

1. ردیابی
2. هشدار دادن
3. نظارت
4. کنترل

سیستم های اعلام حریق بسیار پیشرفته به منظور انجام این چهار عملکرد از شبکه ای از وسایل و دستگاه ها و پانل های کنترل استفاده می کنند. برای کمک به شما در درک بهتر عملکرد سیستم هشدار ، در زیر جزئیات مربوط به هر یک از اجزا را بررسی خواهیم کرد. سیستم های اعلام حریق از اجزای متفاوتی تشکیل شده است که هر یک را برایتان شرح می دهیم :

پانل کنترل سیستم اعلام حریق

پانل کنترل سیستم اعلام حریق که معمولا به اختصار FACU نامیده می شود ، ” مغز ” سیستم است و در واقع پیام ها را از دستگاه های شروع کننده دریافت می کند ، همچنین به عنوان ورودی نیز شناخته شهد و عملکردهای زیر را انجام می دهد :

• روشن کردن اعلان ها : با دریافت سیگنال از ورودی ها ، FACU دستگاه های اعلان ضروری را که به آنها ” خروجی ” نیز می گویند روشن می کند. همچنین به افراد مجاور هشدار می دهد که مسئله ای رخ داده است.
• فراخوانی آسانسور : همچنین آسانسورها را فرا می خواند ، که امکان انتقال آسانسور به یک منطقه پر از شعله یا دود را از بین می برد.
• خاموش شدن سیستم HVAC : اگر آنها دود را در مجرای هوا تشخیص دهند ، بسیاری از سیستم های اعلام حریق واحد کنترل هوا را خاموش می کنند و بنابراین از سرایت دود به سایر قسمت های ساختمان جلوگیری می کنند.
• آگاه سازی مرکز نظارت بر سیستم اعلام حریق : FACU همچنین به یک ایستگاه نظارت از راه دور هشدار می دهد که به نوبه خود ، خدمات اضطراری را انجام می دهند.

سیستم اعلام حریقی که به درستی نصب و طراحی نشده است و یا به صورت مداوم خدمات سرویس و نگهداری و تست و بازرسی آن انجام نشده باشد ، حتی اگر خطری واقعی وجود نداشته باشد از بین می رود. هشدارهای اشتباه ونا به جای مکرر باعث می شود افراد کمتر آنها را جدی بگیرند. بسیاری از افراد هنگام شنیدن هشدار آتش سوزی تصور می كنند كه هیچ جای نگرانی نیست مگر اینکه بوی دود یا بوی شعله های آتش را احساس کنند.

انواع پانل سیستم اعلام حریق

• پانل قابل آدرس دهی : پانل های آدرس پذیر تمام اجزای هشدار را به صورت جداگانه کنترل می کنند. هر دستگاه دارای یک آدرس مجزا و جداگانه است که به پانل اجازه می دهد وضعیت خود را بشناسد ( مثلا آیا به درستی کار می کند – آیا سیستم درست کار می کند یا خیر! ). به عنوان مثال ، سیستم های آدرس پذیر به افرادی که در پذیرش هتل کار می کنند اجازه می دهند با مشاهده صفحه نمایش زنگ هشدار ، محل دقیق رویداد را تشخیص دهند.
• پانل های غیر آدرس پذیر : این نوع سیستم تمامی دستگاه های نو را در منطقه قرار می دهد ، بدین معنا که هر فردی باید هر دستگاه را بررسی کند تا مطمئن شوید که زنگ هشدار آن به درستی کار می کند. به عنوان مثال اگر شما یک سیستم غیر آدرس پذیر دارید و زنگ هشدار آن خاموش شود ، چنین هشداری به شما می دهد : ” زنگ هشدار منطقه 3 ، طبقه چهارم “. بیشتر مالکان و مدیران ساختمان ها پانل های آدرس پذیر را ترجیح می دهند ، زیرا آنها به شما اجازه می دهند محل خاص هشدار را بشناسید و وضعیت را خیلی سریعتر ارزیابی کنید.

سه حالت سیستم اعلام حریق

پانل های سیستم اعلام حریق به طور مداوم وضعیت سیستم اعلام حریق را کنترل کرده و نشان می دهند. برای اکثر سیستم ها ، سه حالت ممکن وجود دارد :

1. نرمال : ” عادی ” بدین معنا است که همه لوازم خانگی ، دستگاه ها ، مدارها و سیم کشی ها به درستی کار می کنند و هیچ هشدار فعالی وجود ندارد.
2. هشدار : این وضعیت زنگ فعال را نشان می دهد.
3. مشکل : اگر سیم کشی کوتاه و یا باز در مدار وجود داشته باشد که دستگاه های شروع کننده و پانل اعلام حریق را به یکدیگر متصل می کند و یا اگر اتصال خط تلفن سیستم کار نکند ، سیستم به حالت ” مشکل ” در می آید که صفحه کنترل آن را نمایش می دهد.

دستگاه های اولیه

دستگاه های اولیه آلارم ها را راه اندازی کرده و دقیقا مانند پانل های هشدار ، می توانند آدرس پذیر یا غیر آدرس پذیر باشند. برخی از دستگاه های آغازگر مانند سوئیچ های جریان آب به طور معمول غیر آدرس پذیر هستند ، اما با ماژول های آدرس پذیر متصل می شوند. سوئیچ ها می توانند آدرس های خاصی داشته باشند که به آنها امکان برقراری ارتباط با سیستم های آدرس پذیر را می دهد. انواع مختلفی از دستگاه های اولیه وجود دارد.

ردیاب دود

ردیاب دود وسیله ای است که با احساس دود سیگنال هشدار را ایجاد می کند. بسته به نوع سنسوری که برای تشخیص ذرات دود استفاده می کنند ، دو طبقه بندی از این دستگاه ها وجود دارد.

1. ردیاب های یونیزاسیون : این ردیاب ها حاوی ریز مواد رادیواکتیو بین دو صفحه با بار الکتریکی هستند. یون ها بین این دو صفحه باردار جریان دارند ، اما ذرات دود این امر را مختل می کنند. اگر این اتفاق بایفتد ، دتکتور دود خاموش می شود.
2. ردیاب های فوتوالکتریک : ردیاب های فوتوالکتریک پرتوهای نوری LED را در محفظه تشخیص خود ساطع می کنند. وقتی ذرات دود وارد این محفظه می شوند ، پرتوی نور را پراکنده کرده و بخشی از آن را روی حسگر فوتوالکتریک ردیاب منحرف می کنند. وقتی سنسور این نور را تشخیص می دهد ، زنگ هشدار خاموش می شود.

ردیاب مجرا

ردیاب های مجرا ردیاب های دود نصب شده در مجاری تهویه هوا و گرمایش هستند. آنها واحدهای کنترل هوا را خاموش کرده و از تردد دود در سراسر ساختمان از طریق مجاری هوا جلوگیری می کنند.

ردیاب گرما

ردیاب های حرارتی دستگاه های تشخیص حریق بوده که مجهز به سنسورهایی هستند که به گرما پاسخ می دهند. دو نوع اصلی از ردیاب های گرما موجود است :

1. ردیاب های گرمایشی با سرعت بالا : در صورت افزایش دما با سرعتی بیش از یک مقدار مشخص ، این نوع ردیاب گرما پاسخ می دهد.
2. ردیاب های حرارتی دمای ثابت : ردیاب های حرارتی دمای ثابت هنگامی که عناصر عملیاتی آنها به دمای از پیش تعیین شده برسند ، پاسخ خواهند داد. دو نوع ردیاب دمای ثابت وجود دارد : ردیاب های خطی که دما را در یک منطقه کنترل می کنند و ردیاب های نقطه ای که دما را در یک مکان خاص کنترل می کنند.

سایر اجزای سیستم های اعلام حریق عبارتند :

• ردیاب پرتو
• سوئیچ جریان آب
• سوئیچ درفشر
• دستگاه های اطلاع رسانی
• دستگاه های شنیدنی
• منبع تغذیه NAC

یادآوری های ایمنی در مورد سیستم اعلام حریق :

• بررسی ماهانه سیستم های اعلام حریق = جهت بررسی عملکرد صحیح دستگاه ، هر ماه باید آزمایشات و بررسی های لازم صورت گیرد. بیشتر ردیاب های دود دارای دکمه تست هستند که با روشن شدن چراغ و یا به صدا در آمدن زنگ هشدار به شما اطلاع می دهند که ردیاب به درستی کار می کند.
• هر 10 سال یکبار ردیاب ها را تعویض کنید = طول عمر اکثر ردیاب ها 10 سال است و پس از آن باید حتما آن ها را تعویض کنید. به عنوان بهترین روش ، تاریخ نصب هر ردیاب را بنویسید.
• هر سال باطری سیستم اعلام حریق را تعویض کنید = برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ، حداقل دو بار در سال باطری ها را عوض کنید.
• ردیاب ها را تمیز نگه دارید = اطمینان حاصل کنید که ردیاب شما عاری از هر گونه گرد و غبار ، خاک ، رنگ و ذرات دیگری است که ممکن است مانع از ردیابی آتش و هشدار دادن به شما شود. حداقل یک بار در سال تمام سیستم را تمیز کنید.

علت اهمیت نصب سیستم اعلام حریق چیست ؟

1. سیستم های سرویس هشدار و نظارت اعلام حریق در برخی از ساختمان ها تحت نظارت قانون مورد نیاز است.
2. سیستم های هشدار در درجه اول برای هشدار دادن به ساکنین برای وقوع آتش سوزی طراحی شده اند تا بتوانند با خیال راحت آن منطقه را تخلیه کنند.گ
3. عملکرد و تعمیر و نگهداری سیستم اعلام حریق بسیار تاثیرگذار بوده و یکی از بهترین دستگاه های محافظت از جان انسان ها محسوب می شود.
4. عدم استفاده از این هشدار اولیه ، به دلیل عملکرد ضعیف سیستم هشدار خودکار آتش سوزی ، جان مردم را به خطر می اندازند.
5. در صورت بروز آتش سوزی ، سیستم های اعلام حریق برای هشدار سریع به ساکنین ساختمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.
6. سیستم هایی که به درستی نصب نشده یا نگهداری نشده اند ممکن است باعث فعال شدن زنگ هشدار ناخواسته شوند. این امر تاثیر منفی بر پاسخ سرنشینان به هشدارهای واقعی دارد و در نتیجه اثربخشی آنها را کاهش می دهد.

به طور کلی سیستم های اعلام حریق به دو دسته تقسیم می شوند : دستی و اتومات. فعال کردن سیستم دستی نیازمند شخصی است ( اهرمی در ایستگاه کشش ) ، در حالی که یک سیستم خودکار به طور خودکار ( از طریق تشخیص دود یا گرما ) فعال می شود. سیستم های دستی و اتوماتیک اغلب با هم مطابقت دارند. در صورت وقوع حادثه ، یک دستگاه دستی امکان پاسخگویی فوری را فراهم می کند و هنگامی که کسی برای پاسخگویی به خطرات احتمالی وجود ندارد ، دستگاه اتوماتیک از تاسیسات محافظت می کند.

سیستم اعلام حریق دستی

اگرچه سیستم های اعلام حریق دستی گاهی اوقات به تنهایی کار می کنند ، اما آنها معمولا به سیستم اعلام حریق مرکزی در ساختمان و صفحه کنترل هشدار آتش نیز متصل می شوند. آن ها در حقیقت قطعات منحصر به فردی هستند که به عنوان بخشی از سیستم هشدار دستی یا اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرند.

سیستم اعلام حریق اتومات

یک سیستم اعلام حریق اتومات برای شناسایی حریق در مراحل اولیه ، اطلاع رسانی به افراد از وقوع خطرات احتمالی و انتقال پیام به اولین پاسخ دهنده های اضطراری و یا مرکز دریافت سیگنال های شما از طریق هشدارهای دیداری و شنیداری طراحی شده است.

هر چند وقت یکبار جهت سرویس سیستم اعلام حریق اقدام نماییم ؟

باید هر ماه ، شش ماه یکبار و سالی یکبار اجزای مختلف سیستم اعلام حریق را بازرسی بصری کنید. متخصصین آس سالانه همه تجهیزات را بررسی میکنند تا تایید گردد که هیچ تغییری در عملکرد آن ها تاثیر ندارد. بازرسی های بصری استاندارد شامل موارد زیر است :

• کنترل تجهیزات : این موضوع را باید هفتگی بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی کار می کند. این شامل بازرسی LED ها ، منبع تغذیه ، فیوزها و عدم وجود مشکل سیگنال دهی است.
• باطری : بسته به نوع باتری های سیستم اعلام حریق ، باید آنها را ماهیانه یک یا دو بار بررسی کنید تا نشت و خوردگی نداشته باشد.
• ردیاب های گرما ، ردیاب های مجاری و ردیاب های دود : این سرویس باید هر شش ماه یکبار انجام شود.

تست و آزمایش اجزای سیستم اعلام حریق مراحل بیشتری از بازرسی های تصویری را شامل می شود که برخی از رایج ترین آن ها به شرح زیر است :

• کنترل تجهیزات : برای تایید دریافت صحیح سیگنال های هشدار ، نظارت و عدم وجود مشکلات جدی قطعات این سیستم باید هر شش ماه یکبار بررسی شوند.
• کنترل سیگنال های مشکل واحد : تکنسین ها باید هر ساله سیگنال های مشکل دار بصری و شنیداری را بررسی و تایید کنند.
• بررسی منبع تغذیه ثانویه : تکنسین ها با جدا کردن تمام منبع تغذیه اولیه ، این مورد را آزمایش می کنند.
• بررسی دستگاه های راه اندازی : باید اطمینان حاصل کنید که آنها مطابق هدف از پیش تعیین شده کار می کنند و سیگنال را به واحد کنترل شما منتقل می کنند. این بدین معناست که باید ردیاب دود با دود و یا شبیه ساز قابل قبول دود تست شود و ردیاب های حرارتی شما باید آزمایش گرما داشته باشند.
• دستگاه های هشدار دهنده آلارم : این دستگاه ها باید از نظر بصری و شنیداری عملکرد صحیح آنها را آزمایش و تست شوند.

باید اجزای سیستم اعلام حریق خود را طبق دستورالعمل های منتشر شده توسط سازنده آن نگهداری کنید. دفعات انجام تعمیر و نگهداری به شرایط محیطی و همچنین نوع تجهیزات شما بستگی دارد. نحوه تمیز کردن اجزای سیستم به مکان آنها و دستورالعمل های سازنده نیز بستگی دارد.

سیستم اطفا حریق چیست ؟

سیستم اطفا حریق یک عبارت رایج برای سیستم هایی است که از وسایل مختلف برای فرو نشاندن و خاموش کردن آتش سوزی داخل انواع ساختمان استفاده می کند. وسایل مورد نیاز برای اطفا حریق بسیار متنوع است ، اما همه آنها با یک یا بیشتر از 3 عامل ایجاد آتش سوزی مبارزه می کنند : اکسیژن ، سوخت و گرما. انواع مختلف سیستم اطفاء حریق ساختمان ممکن است دارای تغییرات متنوعی باشند ، اما به طور کلی از اجزای یکسانی برخوردار بوده و به روشی مشابه عمل می کنند. عامل خاموش کننده برای خاموش کردن آتش از کپسول خارج می شود. پس از آزاد شدن مواد دفع کننده ( غالبا از یک کپسول گاز فشرده از مخزن خاموش کننده از طریق یک لوله خارج می شود. با برداشتن گیره ایمنی و فشار دادن اهرم تخلیه ، ماده دفع کننده آزاد می شود. با برداشتن گیره ایمنی و فشار دادن اهرم تخلیه ، ماده دفع کننده آزاد می شود. برای این منظور ، کاربران سیستم اطفا حریق ساختمان را توسط دسته حمل نگه داشته و نازل تخلیه را در پایه آتش نشانه می گیرند. فشار سنج فشار داخل مخزن را نشان می دهد و در صورت وجود نشت یا استفاده از خاموش کننده روشن می شود

رتبه بندی سیستم های اعلام و اطفا حریق :

یک کپسول آتش نشانی ABC ممکن است دارای درجه های UL متفاوت باشد. اما این رتبه بندی های کپسول آتش نشانی به چه معناست ؟ اعداد در رتبه بندی UL به معنای اندازه گیری نسبی میزان کارآیی یک کپسول معین در مبارزه با طبقات خاصی از آتش سوزی بر اساس تمرینات مناسب کپسول می باشد.

• A : عدد مقابل “A” تعادل آب را اندازه می گیرد. یک A معادل 1.25 گالن آب است ، بنابراین واحدی با درجه 4A معادل 5 گالن آب برای مقابله با آتش سوزی های کلاس A دارد.
• B : عدد مقابل “B” اندازه گیری نسبی مساحتی است که خاموش کننده می تواند پوشش دهد.
• C&K : این حروف نشان می دهد که می توان از کپسول به طور موثری در برابر این طبقات آتش استفاده کرد.

از نظر عملی ، این بدین معنی است که اگر سیستم اطفا حریق ساختمان 1 دارای درجه 4-A:80-B:C و کپسول 2 دارای درجه 1-A:10-B:C است ، کپسول 1 ….

• 4 برابر قدرت بیشتر در برابر آتش سوزی کلاس A
• 8 برابر قوی تر در برابر آتش سوزی کلاس B
• هر دو خاموش کننده می توانند با آتش سوزی کلاس C مقابله کنند.

سایز سیستم اطفاء حریق ساختمان ها

اندازه یک کپسول آتش نشانی نشان دهنده مقدار ماده خاموش کننده ای است که در آن نگهداری شده و اغلب به پوند اندازه گیری می شود. سایز آن ها متفاوت بوده که سایزهای کوچک 2.5 پوند ( 1.2 کیلوگرم ) و سایزهای بزرگ 350 پوند ( 160 کیلوگرم ) است. در حالی که بزرگترین کپسول ها نیز با چرخ های داخلی ساخته می شوند تا حمل و نقل آن ها آسان و قابل کنترل باشد ، هنگام خرید انواع سیستم اطفای حریق ساختمان باید سایز را در نظر بگیرید! شاید این سوال برای شما پیش بیاید که شما به چه سایز کپسولی نیاز دارید ؟! اندازه گیری کپسول آتش نشانی برای کار شما به عوامل مختلفی بستگی دارد ، از جمله :

1. خطرات آتش : از خطرات منحصر به فرد موجود در عملیات خود آگاه باشید. اندازه آتش سوزی که ممکن است در یک ساختمان اداری رخ دهد بسیار متفاوت از یک مورد در کارخانه تولیدی متخصص در مواد خطرناک است.
2. اندازه اتاق و مواد : اندازه اتاق و نحوه سازماندهی آن نیز بسیار مهم است. یک منطقه بسیار کوچک با مواد قابل احتراق محدود ، به یک خاموش کننده کوچکتر از یک قسمت بزرگ از یک انبار که کاملا با محصولات قابل احتراق بسته بندی شده باشد ، احتیاج دارد.
3. توانایی کارمند : یک سیستم اطفا حریق ساختمان فقط به اندازه فردی که آن را کنترل می کند موثر است ، بنابراین مطمئن باشید که کارمندان شما می توانند از عهده انتخاب مورد انتخابی خود برآیند. یک کپسول آتش نشانی بزرگ و با ظرفیت بالا ممکن است برای برنامه شما به خوبی کار کند ، اما اتکا به یک دستگاه خنک کننده و سنگین برای استفاده کارگران شما وضعیت خطرناکی را ایجاد می کند.

کپسول های آتش نشانی با برچسب چیست ؟

تفاوت بین سیستم اطفا حریق قابل شارژ و غیرقابل شارژ

کپسول های قابل شارژ به گونه ای طراحی شده اند تا دوباره مورد استفاده قرار گیرند. توجه داشته باشید که هنگام استفاده از کپسول آتش نشانی قابل شارژ ، قبل از شروع به کار مجددا باید آن را دوباره شارژ کرد. کپسول های آتش نشانی غیر قابل شارژ اغلب ارزان ترند ، اما به گونه ای ساخته شده اند که فقط یک بار قابل استفاده هستند. حتی اگر فقط تا حدی تخلیه شود ، باید یک کپسول آتش نشانی غیر قابل شارژ را بعد از استفاده تعویض کرد.

*** پس از شکسته شدن مهر و موم هر نوع کپسولی برای هرکاری ( مانند استفاده ، افزایش طول عمر و یا دستکاری ) ، آن ها باید سرویس شوند. توجه داشته باشید که خدمات شارژ و سرویس و نگهداری کپسول های آتش نشانی باید سالانه توسط شرکت های معتبری همچون شرکت آس انجام شوند. ***

لوازم جانبی انواع کپسول های آتش نشانی

اطمینان حاصل کنید که کپسول آتش نشانی شما ایمن است ، به راحتی قابل دسترس بوده و به وضوح دارای براکت ، علائم و سایر لوازم مفید است.

رایج ترین سیستم های اطفا حریق عبارتند از :

1. سیستم آب پاش = لوله هایی مجهز به آب پاش که قطرات آب را با سیستم جریان آب Q<1000 لیتر در دقیقه ( Q = سرعت حجمی جریان آب ) و فشار آب H<12 بار فراهم می کنند.
2. سیستم مه آب = لوله هایی با نازل آب – مه که قطرات آب را با سیستم جریان آب Q<200 لیتر در دقیقه و فشار آب H<150 بار فراهم می کنند.
3. استفاده از لوله آب آتش نشانی = شلنگ دستی برای خاموش کردن آتش
4. استفاده از شیر آتش نشانی = در اکثر مناطق شهری با استفاده از سرویس آب شهری این امکان را برای آتش نشانان فراهم می کند تا با وصل کردن به منبع آب امکان اطفا حریق فراهم گردد.
5. سیستم کف = سیستمی که با وصل کردن مواد شوینده کف دار به آب امکان اطفا حریق را فراهم می کند. این سیستم در واقع ترکیبی از آب ، کف و هوا است. نسبت مخلوط این سه ماده بستگی به کاربرد آن دارد.
6. سیستم گاز = سیستمی که از گازهای بی اثر مانند هالون ، دی اکسید کربن و غیره استفاده می کند.
7. استفاده از مواد شیمیایی = سیستمی که به دو صورت خشک و خیس انجام می شود. در سیستم خشک از مواد شیمیایی همچون سدیم ، پتاسیم بی کربنات ، آمونیوم فسفات و غیره برای اطفا حریق استفاده می شود. در سیستم خیس از انواع ترکیبات شیمیایی ویژه استفاده می شود.

سیستم اطفا حریق به روش آب پاش

سیستم مه آب

سیستم مه آب یک سیستم ضد حریق است که از اسپری های بسیار ریز آب استفاده می کند. قطرات کوچک آب به غبار آب اجازه می دهد آتش سوزی را کنترل کند ، فرونشاند و یا خاموش کند :

• شعله و گازهای اطراف آن را از طریق تبخیر خنک می کند.
• جا به جایی اکسیژن توسط تبخیر
• کاهش گرمای تابشی به واسطه قطرات کوچک آب

اثربخشی این سیستم در مهار آتش بستگی به مشخصات لوله همچون میزان پخش قطرات آب ، چگالی شار ( شار برحسب سانتی‌ متر مربع یا برحسب هر واحد سطح سنجی دیگر اندازه گیری می شود ) و مکانیک حرکت لوله و عوامل دیگری همچون شدت و میزان آتش و شرایط تهویه دارد.

سیستم اطفا حریق با گاز

این سیستم یک سیستم خاموش کننده آتش است که به کمک عوامل خاموش کننده بر پایه گاز از طریق جا به جایی اکسیژن ( کاهش میزان اکسیژن ) و یا اثرات فیزیکی ( استخراج گرما ) آتش را خاموش می کند. توجه داشته باشید که این سیستم فقط برای اطفا حریق طراحی شده است ، نه فرو نشاندن آتش! این سیستم اطفا حریق در واقع زمانی به کار برده می شود که سیستم های خاموش کننده آتش بر پایه آب ، کف و پودر موثر نباشند و یا خسارت قابل توجهی ایجاد کنند. این سیستم هیچ تاثیر منفی در سیستم های الکتریکی همچون سرورها و غیره ندارد.

اطفا حریق با کف

سیستم اطفا حریق فوم به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود :

1. سیستم اطفا حریق فوم هوا
2. سیستم اطفا حریق فوم مواد شیمیایی

سیستم اطفا حریق با کف مواد شیمیایی تقریبا منسوخ شده و عموما با سیستم آتش نشانی فوم هوا جایگزین شده است. اطفا کریق با کف و هوا در درجه اول برای مایع های قابل اشتعال در نظر گرفته شد و در آژانس ها ، تولید کنندگان و محل نگهداری مواد منفجره و احتراق نصب شده است. این سیستم شامل منبع آب ، پمپ آتش ، کنسانتره فوم هوایی ، نسبت ، سازنده فوم ، پانل کنترل خروجی فوم تفکیک شده ، لوله ، سیم برق و غیره است. انواع خروجی تخلیه فوم برای مقابله با هر نوع خطرات ، شرایط مکانی و غیره ارائه شده است. در ادامه به انواع کنسانتره فوم می پردازیم :

1. کنسانتره فوم پروتئین : با آب رقیق می شود تا بسته به نوع آن 3% الی 6% محلول ها تشکیل شود و به طور کلی فقط برای آتش سوزی های نفت خام استفاده می شود.
2. کنسانتره فوم فلورپروتئین : بسیار شبیه به کنسانتره فوم پروتئین است. همچنین ممکن است یک مانع از تبخیر غشا بر روی سطح سوخت مایع ته نشین کند. بسته به نوع آن محلول 3% تا 6% با آب رقیق می شود و برای نفت خام یا فرآورده های نفتی تصفیه شده که نیازمند درجه حفاظت بیشتری هستند ، استفاده می شود.
3. کنسانتره فوم یک نوع خاصی از الکل : فومی را تشکیل می دهد که یک سد نامحلول در ساختار حباب است که در برابر خراب شدن در رابط روکش سوخت و فوم مقاومت می کند. این ماده برای مقابله با آتش سوزی ها در محلول آب و برخی مایعات و حلال های قابل اشتعال یا احتراق پذیر که برای فوم های معمولی مخرب هستند ، استفاده می شود. عمدتا برای محافظت از تانکرهای شیمیایی روی ناوگان استفاده می شود.
4. کنسانتره فوم مصنوعی : شامل AFFF و کنسانتره فوم انبساط متوسط و زیاد برای تولید فوم و یا نسبت حجم فوم به محلول 20:1 تا تقریبا 1000:1. قابل استفاده برای محافظت های محلی و اتاق موتورخانه.

مهندسان مشاور شرکت خدماتی آس بسته به نوع ساختمان ( تولیدی ، اداری ، مسکونی ) ، خطرات احتمالی ، آسیب های فیزیکی بالقوه که تجهیزات اطفا حریق ممکن است ایجاد کنند ، سیستم مناسبی را برای انجام این کار انتخاب می کنند.

کپسول های آتش نشانی را باید حداقل ماهی یکبار بررسی کنید ، زیرا سرویس و نگهداری سیستم اطفا حریق از اهمیت بالایی برخوردار است. در این روند باید اطمینان حاصل کنید که :

• کپسول ها توسط هیچ شی دیگری مسدود نشده باشند ، زیرا در مواقع اضطراری باید دسترسی سریعی به آن ها داشته باشید.
• سطح فشار در محدود توصیه شده قرار داشته باشد. در کپسول های مجهز به گیج ، سوزن باید در ناحیه سبز قرار داشته باشد ، نه خیلی بالاتر و نه خیلی پایین تر.
• نازل و سایر قسمت ها به هیچ وجه مسدود نباشند.
• پین و تپانگر مهر و موم شده ، صدمه ای ندیده باشند.
• هیچ نوع تو رفتگی ، سایش ، خوردگی ، زنگ زدگی و رسوبات شیمیایی وجود نداشته باشد. هر نوع مواد شیمیایی خورنده ، روغن ، آشغال و غیره را که ممکن است جلوی کپسول ها قرار داشته باشند را پاک کنید.
• هر چند سال یکبار باید فشار سیستم اطفا حریق بررسی شود تا اطمینان حاصل شود سیلندر سالم است ( این فرآیند هیدرواستاتیک یا آب ایستا شناسی = بخشی از فیزیک که با فشار و همسنگی آبگونه‌ ها سر و کار دارد ، نامیده می شود ).
• در صورتی که کپسول ها خراب شده اند و یا نیاز به شارژ مجدد داشته باشند ، بلافاصله آن ها را تعویض کنید!

هنگام استفاده از کپسول آتش نشانی برای خاموش کردن انواع آتش ، مراقب باشید که بیش از حد به آتش نزدیک نشوید زیرا هر لحظه ممکن است انفجار رخ دهد. برخی از رایج ترین مزایای کپسول های آتش نشانی خشک عبارتند از :

1. قابلیت خاموش کردن سریع و قوی آتش
2. همه کاره بوده و در بسیاری از انواع آتش سوزی قابل استفاده هستند
3. کم حجم بوده و فضای زیادی را به خود اختصاص نمی دهند
4. نسبت به سایر کپسول ها ارزان است
5. امنیت بالا و قابل ساتفاده در آتش سوزی های الکتریکی

عوامل موثر در انتخاب سیستم های اطفا حریق :

نگهداری مناسب و منظم تضمین می کند که سیستم های اطفاء حریق یک ساختمان یا تاسیسات آنگونه که باید عمل می کنند. هر یک از روش های اطفا حریق مزایای بالقوه منحصر به فرد خود را دارد. نکته مهم اولویت بندی این فواید است. در ادامه به موثرترین عوامل در انتخاب این سیستم می پردازیم :

• مقرون به صرفه بودن
• همساز با محیط زیست
• انعطاف پذیری طراحی

بازدید سیستم اعلام حریق شامل موارد زیر می باشد :

• بازدید از پنل اعلام حریق
• بازدید از دتکتورها
• بازدید از آژیرها
• بازدید از شستی ها
• تست سیستم اعلام حریق

بازدید سیستم اطفاء حریق شامل موارد زیر می باشد :

• بازدید از بوستر پمپ های آتش نشانی
• بازدید از قرقره های هوزریل
• بازدید از لوله های نواری
• تست شیر تخلیه
• تست سیستم اطفاء

تعمیر و نگهداری سیستم اعلام و اطفاء حریق

عملکرد سیستم اعلام و اطفا حریق ساختمان شما چگونه است ؟! اگر خدمات تعمیر و نگهداری سیستم اعلام و اطفاء حریق را به صورت منظم و مداوم انجام ندهید ، در خطر جدی قرار خواهید داشت. عملکرد سیستم های اعلام و اطفا حریق به مرور زمان تنزل می یابد. عملکرد سیستم های اعلام حریق همچنین می تواند توسط خاک ، گرد و غبار یا از کارافتادگی به خطر بیافتد. بازرسی ، آزمایش و تعمیر و نگهداری می تواند به شما کمک کند تا بر این مشکلات غلبه کنید و اطمینان حاصل کنید که دارای زنگ هشدار آتش ساختمان شما به درستی کار می کند. اگر چند سال است که از نصب سیستم های هشدار دهنده آتش ساختمان شما می گذرد ، قطعا عوامل محیطی باعث اختلال در عملکرد صحیح آن ها می شود. دما و رطوبت و همچنین نوسانات ولتاژ می توانند هشدارهای غلط ایجاد کنند.

مهم است که شما درک کنید کدام نوع سیستم در خانه و یا محل کار شما نصب شده و چگونه کار می کند. این کار باعث سهولت در انجام بررسی ها شده و شما را از هرگونه نقص در سیستم آگاه می کند. به طور کلی توصیه می شود تعمیر و نگهداری سیستم اعلام و اطفاء حریق را به متخصصین حرفه ای آس بسپارید. برخی از چک لیست های سرویس و نگهداری این سیستم ها به شرح زیر است :

1. بررسی وضعیت صفحه کنترل سیستم اعلام حریق. این بسته به سیستم در یک نمایش بصری یا توسط LED های روشن وجود خواهد داشت.
2. بررسی فیزیکی دکتورها ، نقاط تماس و یا پانل ها ( از لحاظ آسیب دیدگی و خرابی )
3. بررسی در دسترس بودن تمام نقاط تماس و عدم وجود شی در فاصله 500 میلیمتری دکتور
4. بررسی ماهانه عملکرد صحیح صدا و پانل
5. بررسی باطری های سیستم
6. بررسی بصری تمام سازه ها و اجزای سازنده