تهیه کپسول آتش نشانی ، زمان شارژ و انواع آن
کپسول آتش نشانی / کپسول های آتش نشانی / انواع کپسول های آتش نشانی / کپسول اطفا حریق / زمان تعویض کپسول آتش نشانی / کاربرد انواع کپسول های آتش نشانی
یک کپسول اطفاء حریق ابزاری است که برای کنترل یا مهار آتش سوزی های کوچک در مواقع اضطراری استفاده می شود. باید به این نکته حتما توجه داشت که استفاده از کپسول های اتش نشانی برای خاموش کردن آتش سوزی های بزرگ و غیر قابل مهار مطلوب نیست و ممکن است حتی جان استفاده کننده را نیز به خطر بیاندازد. نصب و راه اندازی اصولی و صحیح این کپسول ها ضروری است و با توجه به نوع کپسول ، متفاوت است. به طورخاص هر کپسول شامل یک مخزن فشار قوی سیلندر شکل و قابل حمل با دست است که می تواند جهت اطفاء یا مهار آتش استفاده شود.
کپسول اتش نشانی چیست ؟
کپسول های اطفا حریق قابل حمل یا متحرک برای خاموش کردن آتش سوزی کوچک با هدایت ماده ای که باعث خنک شدن مواد سوزاننده ، از بین بردن شعله اکسیژن یا تداخل در واکنش های شیمیایی رخ داده در شعله استفاده می شود. آب دو مورد از این عملکردها را انجام می دهد : تبدیل آن به بخار گرما را جذب می کند و بخار هوا را از مجاورت شعله جابجا می کند. بنابراین ، بسیاری از کپسولهای آتش نشانی مخازن کوچکی هستند که مجهز به پمپ های دستی یا منابع گاز فشرده بوده تا آب را از طریق یک نازل به پیش ببرد. آب ممکن است حاوی ماده ای مرطوب کننده باشد تا در برابر آتش سوزی اثاثه یا لوازم داخلی اثرگذارتر باشد ، یک ماده افزودنی برای تولید کف پایدار است که به عنوان سدی در برابر اکسیژن یا ضد یخ عمل می کند. دی اکسید کربن یک پیشرانه متداول است که با از بین بردن پایه قفل دریچه سیلندر حاوی گاز مایع به بازی در می آید. این روش جایگزین فرآیند تولید دی اکسیدکربن با مخلوط کردن اسید سولفوریک با محلول بی کربنات سدیم در خاموش کننده اسید سودا می شود.
از عوامل متعددی علاوه بر آب در داخل انواع کپسول های آتش نشانی استفاده می شود. انتخاب مناسب ترین آنها اساسا به ماهیت مواد سوزاننده بستگی دارد. ملاحظات ثانویه شامل هزینه ، ثبات ، سمیت ، سهولت در پاکسازی و وجود خطر الکتریکی است. آتش سوزی های کوچک با توجه به ماهیت مواد در حال سوختن طبقه بندی می شوند. آتش سوزی های کلاس A شامل چوب ، کاغذ و موارد مشابه است. آتش سوزی های کلاس B شامل مایعات قابل اشتعال ، مانند چربی های پخت و پز و مواد رقیق کننده رنگ است. آتش سوزی های کلاس C شامل تجهیزات الکتریکی و آتش سوزی های کلاس D شامل فلزات بسیار واکنش پذیر ، مانند سدیم و منیزیم است. آب فقط برای خاموش کردن آتش یکی از این طبقات ( A ) مناسب است ، گرچه اینها رایج ترین هستند. آتش سوزی طبقات A ، B و C می تواند توسط دی اکسید کربن ، هیدروکربن های هالوژنه مانند هالون ها یا مواد شیمیایی خشک مانند بی کربنات سدیم یا دی هیدروژن فسفات آمونیوم کنترل شود. آتش سوزی های کلاس D به طور معمول با مواد شیمیایی خشک مبارزه می شود.
به طور کلی دو نوع کپسولهای آتش نشانی وجود دارد که عبارت هستند از کپسول های با مخازن تحت فشار و کپسولهای عمل کننده براساس کارتریج. در کپسول های با مخازن تحت فشار ، ماده شیمیایی مورد نظر تا زمان فراخواندن در محفظه ای باقی می ماند و بعد از اینکه توسط استفاده کننده فراخوانی شد ، عمل کرده و فعال می شود. برحسب نوع ماده شیمیایی که در مخزن استفاده می شود از نیروهای محرکه متفاوتی نیز استفاده می شود. در کپسول های اطفاء حریقی که از مواد خشک استفاده می کنند ، عمدتا از نیتروژن استفاده می شود. در کپسول های آب و فوم ( کف ) نیز از هوا استفاده می شود.
امروزه کپسول های اطفاء حریق تحت فشار، شایع ترین انواع کپسول های آتش نشانی هستند. کپسول های عمل کننده با کارتریج نیز حاوی گازهای دفع شونده از طریق هر کارتریج هستند که این کارتریج ها قبل از تخلیه سوارخ می‌شوند و در عمل نیروی محرک برای انتشار عامل اطفاء حریق را فراهم می کنند. این نوع کپسول های اطفاء حریق معمولا شایع نیستد و عمدتا در تاسیسات صنعتی کاربرد دارند. به طور کلی هر کدام از انواع مختلف کپسول های آتش نشانی برای نوع خاصی از آتش سوزی طراحی شده است. شش کلاس یا طبقه آتش وجود دارد که متناسب با هر یک از آنها انواع مختلفی کپسول اطفاء حریق نیز طراحی و ساخته شده است.
انواع کپسول های آتش نشانی
بخ منظور به حداقل رساندن احتمال وقوع آتش سوزی و صدمات و خسارات گسترده ناشی از آن ، شناخت انواع مختلف کپسول های اطفاء حریق که به شکلی موثر و کارآمد برای انواع مصارف خانگی و صنعتی طراحی و ساخته شده است ، بسیار ضروری به نظر می رسد. این نوع کپسول ها به گونه ای طراحی شده اند که انواع متفاوتی از آتش سوزی ها را مهار کنند.
- خاموش کننده های آبی : آتش سوزی های کلاس A ( مواد قابل احتراق جامد مانند چوب ، کاغذ و منسوجات ). برخی از انواع کپسولهای آتش نشانی آب در صورت آزمایش دی الکتریکی در تجهیزات الکتریکی ایمن هستند. در غیر این صورت احتیاط لازم در نزدیکی تجهیزات الکتریکی است ، زیرا آب معمولی رسانا است.
- خاموش کننده های فوم : کلاس A و B ( مایعات قابل اشتعال ). در صورت آزمایش دی الکتریکی در تجهیزات الکتریکی ایمن
- پودر ABC : کلاس A ، B ، C ( گازهای قابل اشتعال ) و تجهیزات الکتریکی
- غبارآبی آب یونیزه : کلاسهای A ، B ، C و تجهیزات الکتریکی
- مواد شیمیایی مرطوب : آتش سوزی کلاس F ( چربی عمیق ) ، گاهی اوقات کلاس A
- خاموش کننده های پودر خشک
- خاموش کننده های دی اکسید کربن (CO2) : کلاس B و تجهیزات الکتریکی
- خاموش کننده های شیمیایی سرد
اساسی ترین مشکلات هنگام بروز آتش سوزی
یکی از مشکلات اساسی که هنگام بروز حوادثی مانند اتش سوزی وجود دارد ، کار آمد نبودن دستگاه های خاموش کننده حاضر در محل بوده است زیرا به طور درست نگهداری و سرویس نمی شود. یک از این مشکلات عدم شارژ به موقع کپسول ها بوده است و کپسول ها را بعد از مصرف شارژ نکرده اند. نکته اینجاست که اگر شما حتی برای زمان کوتاهی از خاموش کننده ها استفاده کرده اید باید انها را مجددا شارژکنید زیرا کارایی خود را از دست می دهند و هنگام خروج مواد از درون سیلندر فشار لازم را نخواهد داشت. همه اعضای خانواده و ساختمان باید اهمیت شارژ کپسول اتش نشانی را بدانند.
چه موقع و چه زمانی نیاز به شارژ کپسول دارید ؟
موارد متعددی برای شارژ کپسول آتش نشانی وجود دارد که بعضی از انها واضح و روشن و برخی دیگر خیر!
- بعد از هر با استفاده از کپسول حتی اگر مواد آن به طور کامل تخلیه نشده باشد باید کپسول توسط متخصص بازرسی شود تا اطمینان حاصل شود که برای استفاده بعدی نیز اماده است. برای اطمینان بیشتر تست نشت نیز گرفته شود.
- کپسولهای آتش نشانی باید به صورت دوره ای شارژ شود حتی اگر مورد مصرف نیز قرار نگرفته باشد. بازه های زمانی استاندارد برای شارژ کپسول آتش نشانی بر روی دستورالعمل ان کپسول درج شده است.
- کپسول های آتش نشانی ممکن به خاطر عوامل محیطی و … باعث افت فشار شوند که باید آن هم به صورت دوره ای چک شود.
چگونه یک کپسول خاموش کننده را تست کنیم ؟
شما باید به صورت ماهانه کپسول های آتش نشانی را بازرسی کنید و یکی از این معیار بازرسی تست فشار کپسول اطفا حریق است. با فشار سنج موجود روی کپسول و یا دیگر فشار سنج های نصب شده در خروجی سیلندر اگر عقره در ناحیه سبز باشد یعنی اینکه فشار لازم برای عملیات را دارد.
زمان تعویض کپسول آتش نشانی :
این کار باید توسط متخصصان یا افرادی که دانش و تجهیزات لازم را دارند انجام شود. استفاده از کپسول اطفا حریق قابل حمل ساده ترین راه برای اطفا حریق های کوچک است و نقش مهمی در محافظت از جان و مال دارد. مهم این است که همه افراد در ساختمان شما بدانند که کپسول های آتش نشانی در کجا قرار دارند و چگونه از آنها استفاده کنند ، اما آنچه مهمتر این است که همه کپسول های آتش نشانی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. یک بازرسی بصری ساده می تواند روشی سریع و کارآمد برای مشاهده علائم آسیب باشد. دانستن زمان تعویض کپسول آتش نشانی می تواند از بروز سو استفاده در خاموش کننده معیوب یا خراب جلوگیری کند. نشانه های فرا رسیدن زمان تعویض کپسولهای آتش نشانی :
- کپسول به طور تصادفی تخلیه شد / برای خاموش کردن آتش استفاده شد
- برچسب بازرسی یا برچسب آویز وجود ندارد
- شلنگ یا نازل ترک خورده ، پاره شده یا با آوار مسدود شده است
- گیره قفل بر روی دسته گم شده یا آب بندی نشده است
- دسته می لغزد با شکسته است
- خوردگی یا زنگ زدگی قابل مشاهده است
- نشت
زمان سرویس انواع کپسول های اطفا حریق
صاحبان مشاغل موظفند حداقل سالی یک بار از کلیه کپسول های آتش نشانی قابل حمل به صورت تخصصی بازدید کنند ، اما انجام مسئولیت بصری به صورت ماهانه از کلیه کپسولهای آتش نشانی نیز به عهده صاحب مشاغل است. نگهداری و تعویض کپسول آتش نشانی بستگی به نوع خاموش کننده دارد. خاموش کننده های شیمیایی مرطوب باید هر 5 سال یکبار آزمایش شوند. کپسول های آتش نشانی شیمیایی خشک باید هر 12 سال یکبار به روش هیدرواستاتیک آزمایش شوند ، و نگهداری عمومی آنها هر 6 سال انجام می شود. اگر 10 سال از خرید کپسول گذشته است و یک کپسول آتش نشانی قابل شارژ دارید ، وقت آن است که دوباره شارژ کنید! اگر 12 سال از خرید کپسول یکبار مصرف خود می گذرد ، زمان تعویض آن کپسول فرا رسیده است.
شرح انواع کپسول های آتش نشانی
برای مقابله با انبوهی از کلاس های مختلف آتش سوزی ، طیف وسیعی از کپسول های آتش نشانی تولید شده است. در ادامه به شرح هر یک از این کپسول ها می پردازیم.
کپسول اتش نشانی آب
- مناسب برای آتش سوزی شامل مواد جامد آلی مانند چوب ، پارچه ، کاغذ ، پلاستیک ، زغال سنگ و غیره
- خطر : در سوزاندن چربی یا روغن یا در وسایل برقی استفاده نکنید
- نحوه استفاده : فواره را در پایه شعله های آتش قرار دهید و آن را در سراسر منطقه آتش نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که تمام مناطق آتش سوزی خاموش می شود
- نحوه عملکرد : آب تاثیر خنک کنندگی زیادی روی سطح در حال سوختن دارد و در نتیجه سرعت تجزیه در اثر سوخت را کاهش می دهد
خاموش کننده اسپری آب ( آب با افزودنی )
- مناسب برای آتش سوزی شامل مواد جامد آلی مانند چوب ، پارچه ، کاغذ ، پلاستیک ، ذغال سنگ و غیره. اینها در مقایسه با کپسول های آتش نشانی آب نوع جت به طور قابل توجهی بهبود یافته است. در 3 و 6 لیتری موجود است.
- خطر : در سوزاندن چربی یا روغن یا وسایل برقی استفاده نکنید
- نحوه استفاده : فواره را در پایه شعله های آتش قرار دهید و آن را در سراسر منطقه آتش نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که تمام مناطق آتش سوزی خاموش می شود
- نحوه عملکرد : آب تاثیر خنک کنندگی زیادی روی سطح در حال سوختن دارد و در نتیجه سرعت تجزیه در اثر سوخت را کاهش می دهد. به جای نازل جت از نازل اسپری با فشار بیشتر استفاده می شود که باعث ایجاد یک پاشش خوب می شود. این اجازه می دهد تا مقدار مشخصی از آب در سطح ارائه شده به آتش افزایش قابل توجهی داشته باشد. این امر باعث می شود که خاموش کردن با استخراج سریع گرما ، تشکیل بخار و غیره کارآمدتر باشد. آنها همچنین می توانند حاوی سورفاکتانت هایی باشند که به نفوذ آب در اعماق مواد سوزاننده کمک می کند.
کپسول اتش نشانی غبار آب ( آب یونیزه شده )
- اولین کپسول اطفا حریق طیف گسترده ای داشته که به مقابله با خطرات A ، B ، C و همچنین مقادیر کمی چربی های سوزان می پردازد. مدل های پر از آب یونیزه و آزمایش شده با تست دی الکتریک تا 35 کیلو ولت در صورت رعایت فاصله ایمنی 1 متر ، می توانند با اطمینان در آتش های الکتریکی ( حداکثر 1000 ولت ) استفاده شوند ، زیرا مه ( آب غیر یونیزه ) آنها انجام نمی شود برق و خاموش کننده به طور معمول گودی تشکیل نمی دهد ، که می تواند برق را هدایت کند. خاموش کننده های غبارآلود آب UltraFire فقط حاوی آب یونیزه شده است که نمی تواند هیچ جریان الکتریکی را حمل کند.
- خطر : در آتش سوزی های چربی عمیق یا آتش سوزی های درجه D ( سوزاندن فلز فلز ) استفاده نکنید
- نحوه استفاده : نازل را در پایه شعله های آتش قرار دهید و آن را در سراسر منطقه آتش نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که تمام مناطق آتش سوزی خاموش می شود. آتش ، ذرات آب میکروسکوپی را به درون آتش می کشاند.
- نحوه عملکرد : آب در نازل مافوق صوت به ذرات میکروسکوپی تبدیل می شود. غبار آب در آنجا خنک می شود و آتش را خفه می کند. این مه همچنین باعث ایجاد یک مانع ایمنی بین کاربر و آتش سوزی می شود که مقداری از گرما را پس می زند.
کپسول پودری ( چند منظوره )
- می تواند در آتش سوزی های موجود در مواد جامد آلی ، مایعات مانند روغن ، چربی ها ، رنگ ، بنزین و غیره استفاده شود اما در آتش سوزی های تکه ای یا چربی قابل استفاده نیست. همچنین می تواند در آتش سوزی های گاز استفاده شود.
- خطر : بر روی تجهیزات الکتریکی حاوی جریان برق بی خطر است ، اگرچه به راحتی در فضای تجهیزات نفوذ نمی کند و ممکن است آتش دوباره شعله ور شود. این نوع خاموش کننده ، آتش را به خوبی خنک نمی کند و باید توجه داشت که آتش دوباره شعله ور نشود.
- نحوه استفاده : دهانه یا سری تخلیه را در پایه شعله های آتش قرار دهید و با یک حرکت سریع جارو ، آتش را به سمت لبه دور برانید تا تمام شعله های آتش خاموش شود. اگر خاموش کننده کنترل دستی دارد ، صبر کنید تا هوا پاک شود و اگر هنوز می توانید شعله های آتش را ببینید ، دوباره به آتش حمله کنید.
- نحوه عملکرد : تقریبا در تمام مواد کپسول های اتش نشانی ، پودر به عنوان یک بالاست حرارتی عمل می کند و شعله های آتش را برای ادامه واکنش های شیمیایی بسیار خنک می کند. برخی از پودرها نیز مهار شیمیایی جزئی دارند ، اگرچه این اثر نسبتا ضعیف است. بنابراین این پودرها باعث از بین رفتن سریع جبهه های شعله می شوند ، اما ممکن است آتش را فرو نشاند.
کپسول اطفا حریق پودر خشک ( پودرهای مخصوص )
- این دسته از انواع کپسول های آتش سوزی پودر تخصصی برای مقابله با آتش سوزی های فلزات قابل احتراق مانند لیتیوم ، منیزیم ، سدیم یا آلومینیوم که به صورت پودر یا گز است ، طراحی شده اند. سه پودر مخصوص بر پایه گرافیت ، مس و کلرید سدیم وجود دارد.
- خطر : اجازه ندهید آب با فلز سوزان تماس پیدا کند و پودر باید به آرامی استفاده شود. سدیم کلراید برای لیتیوم توصیه نمی شود.
- نحوه استفاده : لنس کاربر را قادر می سازد تا در فاصله ایمن با آتش سوزی مقابله کند. برنامه کم سرعت انرژی جت را کاهش می دهد و به پودر اجازه می دهد سطح مواد سوزاننده را به آرامی خفه کند ، بنابراین از پراکندگی ذرات دمای بالا و تحریک تشکیل پوسته جلوگیری می کند. روش کاربرد کاملا با خاموش کننده استاندارد متفاوت است و آموزش کاربر لازم است. برای استفاده در آتش سوزی های زنده مناسب نیستند.
- نحوه عملکرد : این خاموش کننده با تشکیل پوسته ای که فلز را عایق بندی می کند برای جلوگیری از دسترسی به سایر مواد قابل احتراق در نزدیکی و فرو بردن آتش برای جلوگیری از واکنش اکسیژن جو با فلز کار می کند.
کپسولهای آتش نشانی کف ( AFFF )
- آتش سوزی شامل مواد جامد و مایعات سوزاننده ، مانند رنگ و بنزین است اما برای آتش سوزی تابه یا چربی مناسب نیست. در صورت آتش سوزی تا 35 کیلو ولت ( آزمایش دی الکتریک ) و رعایت فاصله ایمنی 1 متر ، در آتش سوزی های ناشی از الکتریسیته ایمن است.
- خطر : از آن در آتش سوزی های کم یا چربی استفاده نکنید.
- نحوه استفاده : برای آتش سوزی های جامد ، دهانه فواره را در پایه شعله های آتش قرار دهید و آن را در سراسر منطقه آتش نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که تمام مناطق آتش سوزی خاموش است. در صورت آتش سوزی مایعات ، دهانه فواره را مستقیم به سمت مایع هدف قرار ندهید. جاهایی که مایع در آتش درون یک ظرف است ، جت را به لبه داخلی ظرف یا روی سطح نزدیک آن بالای مایع سوزان قرار دهید. اجازه دهید فوم جمع شده و از طریق مایع جریان یابد.
- نحوه عملکرد : آنها عمدتا مبتنی بر آب بوده و دارای یک ماده کف کننده هستند تا کف بتواند در بالای مایع سوزان شناور شود و فعل و انفعال بین شعله های آتش و سطح سوخت را بشکند.
خاموش کننده دی اکسید کربن
- مناسب برای تجهیزات الکتریکی دارای جیان ، اگرچه امکان احتراق مجدد پلاستیک های گرم را فراهم می کند. اکنون بیشتر در سرورهای رایانه استفاده می شود ، اگرچه باید در اتاق های کوچک سرور دقت شود زیرا گاز CO2 با 4% سمی است و فقط با غلظت 8% می تواند باعث از بین رفتن آن شود.
- خطر : از آن در آتش سوزی های تکه ای یا چربی استفاده نکنید ، زیرا باعث سوختن چربی از ظرف می شود. این نوع خاموش کننده ، آتش را به خوبی خنک نمی کند و باید اطمینان حاصل کنید که آتش دوباره شروع نمی شود. در صورت استفاده در فضاهای محدود ، دودهای خاموش کننده های CO2 می توانند خفه شوند : به محض کنترل آتش ، منطقه را تهویه کنید.
- نحوه استفاده : سری تخلیه کپسول اطفا حریق باید به سمت پایه شعله های آتش هدایت شود و فواره به طور مداوم در منطقه آتش سوزی حرکت کند. توجه : خاموش کننده های CO2 فقط 6 تا 10 ثانیه اطفا حریق را فراهم می کنند.
- نحوه عملکرد : خاموش کننده های دی اکسید کربن با خفه کردن آتش کار می کنند. دی اکسید کربن اکسیژن هوا را جابجا می کند. با این حال ، پس از تخلیه ، CO2 به سرعت پراکنده می شود و اجازه دسترسی مجدد به اکسیژن را می دهد که می تواند آتش را دوباره شعله ور کند.
انواع کپسول های آتش نشانی شیمیایی مرطوب
- خاموش کننده های شیمیایی مرطوب برای آتش سوزی کلاس F ایده آل هستند ، که شامل روغن ها و چربی های پخت و پز ، مانند گوشت خوک ، روغن زیتون ، روغن آفتابگردان ، روغن ذرت و کره است.
- خطر : دستورالعمل های سازنده را برای مناسب بودن استفاده بررسی کنید. این خاموش کننده ها معمولا برای آتش سوزی های کلاس B مانند بنزین توصیه نمی شوند ، اگرچه گلوریا یک خاموش کننده شیمیایی مرطوب 3 لیتری با درجه B تولید کرده است.
- نحوه استفاده : مواد شیمیایی مرطوب را با استفاده از اپلیکاتور توسعه یافته در حرکات دایره ای آهسته استفاده کنید ، که یک اعمال ملایم و در عین حال بسیار موثر است. اسپری ریز را روی چربی در حال سوختن بمالید تا زمانی که سطح روغن پخت و پز در حال سوختن به ماده ای صابونی تبدیل شود و از احتراق مجدد جلوگیری کند. این اعمال ملایم کمک می کند تا از سوختن روغن به بیرون از ظرف پاشیده نشود. اطمینان حاصل کنید که کل محتوای خاموش کننده شیمیایی مرطوب را بر روی روغن / چربی خالی کنید ، زیرا در غیر این صورت آتش دوباره شعله ور می شود.
