سیستم اطفا حریق چیست ؟
سیستم اطفا حریق متشکل از عناصری است که گرما و دود را تشخیص می دهد و با یک ماده شیمیایی خشک و یا مرطوب پر شده و برای خاموش کردن ، کنترل یا جلوگیری از گسترش آتش با ترکیبات شیمیایی خاص طراحی شده است. این سیستم ها می توانند تحت نظارت یک کنترل پانل و یا به صورت کاملا خودکار عمل کنند.
سیستم اطفا حریق بیشترین محافظت را از اموال و افراد در برابر آتش فراهم می کند. در صورت بروز آتش سوزی ، این سیستم آسیب ها را به حداقل می رساند. متخصصان تیم آس همیشه بهترین نوع صحیح سیستم خاموش کننده اتومات و عامل سرکوب را برای هر مورد خاص بر اساس بار آتش ، نوع محل و فعالیت های انجام شده در آن محل انتخاب می کنند. کپسول های آتش نشانی وسایلی ضد حریقی هستند که برای خاموش یا کنترل آتش سوزی های کوچک ، اغلب در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می گیرند. رایج ترین نوع اطفا حریق، کپسول آتش نشانی با مخزن تحت فشار استوانه ای ، حاوی ماده ای است که برای خاموش کردن آتش تخلیه می شود. سیستم های اطفاء حریق برای خاموش کردن ، کنترل و یا در برخی موارد به طور کامل از گسترش یا وقوع آتش سوزی جلوگیری می کنند. سیستم های اطفاء حریق کاربردهای بسیار زیادی دارند و به همین دلیل امروزه انواع مختلفی از سیستم های اطفاء حریق برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. سیستم های اطفاء حریق به گونه ای طراحی شده اند که جایگزین ایمن تر و پیشرفته تر برای کپسول های آتش نشانی معمولی ، سیستم های اسپرینکلر و سیستم های مه آب شوند. این سیستم ها نه تنها ایمنی ساکنین شما را در اولویت قرار می دهند ، بلکه در صورت وقوع بدترین اتفاقات از اموال شما نیز محافظت می کنند.
آتش برابر با حالت ، فرآیند یا نمونه ای از احتراق است که در آن سوخت یا مواد دیگر مشتعل شده و با اکسیژن ترکیب می شود و نور و گرما و شعله ایجاد می کند. آتش برای سوختن به سوخت ، گرما و اکسیژن نیاز دارد. کپسول های آتش نشانی از عاملی استفاده می کنند که گرمای سوزان را خنک کرده ، سوخت را خفه کرده و یا اکسیژن را از بین می برد تا آتش نتواند به سوختن خود ادامه دهد. یک کپسول آتش نشانی قابل حمل می تواند به سرعت یک آتش سوزی کوچک را کنترل کند ، البته اگر توسط فردی که به درستی آموزش دیده استفاده شود. برای استفاده صحیح از خاموش کننده ، ابتدا باید با انواع کپسول آتش نشانی هر کپسول و نحوه عملکرد آن ها آشنا باشید. در این مقاله به شما آموزش می دهیم که اطفای حریق چیست و با انواع مدل های مختلف آن نیز آشنا می گردید. پس با آس همراه باشید!
فهرست مطالب
سیستم اطفای حریق چیست ؟
سیستم اطفاء حریق دارای قطعات داخلی متعددی برای تشخیص آتش سوزی در سریع ترین زمان ممکن خواهد بود. این اجزا ابتدا وجود شعله و دود را شناسایی می کنند. سپس سیستم سرکوب یک زنگ هشدار را آغاز می کند، بنابراین می توان آتش را قبل از اینکه فرصت گسترش پیدا کند مهار کرد. یک سیستم اطفاء حریق را می توان یک روش حفاظت آتش “فعال” در نظر گرفت ، زیرا سیستم در پاسخ به حضور آتش فعال می شود. یک سیستم اطفاء حریق همچنین شامل مجموعه ای از اجزاء است که به طور “فعال” برای خاموش کردن شعله ها و دود کار می کنند. هر دو سیستم اطفاء حریق و سیستم های اسپرینکلر می توانند آتش را کنترل یا خاموش کنند و هنگام تشخیص گرما یا دود فعال می شوند. با این حال ، یک سیستم اطفاء حریق از آب استفاده نمی کند ، زیرا می تواند در انواع خاصی از آتش سوزی ها بی اثر باشد. در واقع سیستم های اطفاء حریق در محیط های صنعتی بیشتر از سیستم های آب پاش سنتی رایج هستند.
یک سیستم اطفاء حریق خودکار از عنصری تشکیل شده است که گرما ، دود و یک ظرف عامل سرکوب کنند را تشخیص می دهد. همچنین اغلب یک سیستم فعال سازی دستی وجود دارد که در صورت عدم راه اندازی سیستم خودکار، به عنوان یک خطای ایمن عمل می کند. مزیت اصلی سیستم اطفاء حریق خودکار این است که نیاز به فعال سازی یا مداخله انسانی را از بین می برد. این نه تنها خطر ایمنی ساکنان را کاهش می دهد ، بلکه برای خاموش کردن آتش در مناطق دورافتاده یا کمتر در دسترس یک ساختمان یا املاک نیز ایده آل است. سیستم های اطفاء حریق باید در ساختمان هایی نصب شوند که ممکن است سیستم اسپرینکلر موثرترین روش حفاظت در برابر آتش نباشد همچون اتاق های حاوی مقدار زیادی تجهیزات الکتریکی ، دارایی های غیرقابل تعویض یا اقلام فاسد شدنی در معرض آسیب آب!
عملکرد سیستم اطفا حریق
عملکرد سیستم اطفا حریق به گونه ای است که صرف نظر از مدل آن ، همه چیز با به صدا درآمدن زنگ شروع می شود. هنگامی که سنسورهای دود/حرارت متصل فعال می شوند ، زنگ هشدار فعال شده و عامل خاموش کننده آتش به اتاق شناسایی شده ارسال می گردد و برای خاموش کردن شعله ها و محافظت از محتویات داخل کار می کند. البته برای اطمینان از ایمنی کامل ، همچنان باید ساختمان را پاکسازی کنید. ناگفته نماند که برخی از این عوامل در صورت استنشاق یا مصرف می توانند مضر باشند. در سیستم اطفای حریق گازی ، از یک عامل گازی برای خاموش کردن سریع آتش در مناطق در معرض خطر با حداقل آسیب یا زباله های باقیمانده استفاده می گردد. یک سرکوبگر مبتنی بر گاز نارسانا است و پس از تبخیر باقی نمی ماند.
انواع مختلف سیستم اطفا حریق چیست ؟
انواع مختلف سیستم اطفا حریق ، برخلاف سیستم قدیمی مبنی بر آب ، امروزه در دسترس می باشد. این گزینه های ویژه محافظت در برابر آتش سوزی به صورت زیر دسته بندی می شوند :
- مواد پاک کننده شیمیایی شامل ECARO-25® (HFC-125) ، FM-200 (HFC-227ea) ، 3MTM NovecTM 1230 مایع ضد حریق و سایر موارد است که همه این مواد عکس العمل سریعی در برابر آتش داشته و مهم تر از همه این است که راه حلی بی خطر برای خاموش کردن آتش محسوب می شوند.
- گازهای بی اثر شامل نیتروژن ، آرگون و CO2 یا ترکیبی از دو یا چند ماده می باشد و سطح اکسیژن را تا جایی کاهش می دهد که احتراق پایدار نباشد. این عوامل گازی هم برای افراد و هم برای محیط زیست بی خطر هستند.
- سیستم CO2مقدار زیادی از اکسیژن را تامین می کند که سطح اکسیژن را تا حدی کاهش می دهد که احتراق در آن رخ ندهد. از آنجایی که برای افراد بی خطر نیست ، CO2 فقط برای کاربردهای محلی یا مناطقی که معمولا توسط کارمندان یا مشتریان غیرقابل دسترسی هستند ، توصیه می شود.
- سیستم آب – کف با تولید قطرات آب فوق العاده ریز و استفاده از 50 تا 90 درصد آب کمتری نسبت به آبپاش آتش نشانی قدیمی ، سیستم آبپاش ها را بهبود بخشیده و در نتیجه خسارت کمتری وارد می کند. این سیستم جهت داشتن قابلیت مداوم به منبع آب ساختمان ها متصل می شود.
وزن سیستم اطفای حریق ساختمان ها
وزن سیستم اطفای حریق ساختمان ها متفاوت بوده و از 1 کیلوگرمی تا 12 کیلوگرمی یا 12 لیتری موجود هستند. به طوری که یک نفر به راحتی بتواند آن را حمل نماید. انواع بزرگ تر این وسیله به دلیل وزن زیاد بر روی چرخ قرار گرفته و گاهی اوقات بعضی از آن ها در جای مشخصی به صورت ثابت نصب می گردند که دیگربه آن ها کپسول های دستی گفته نمی شود و به عنوان ” کپسول های آتش نشانی چرخدار ” شناخته شده اند.
مکان مناسب نصب سیستم اطفا حریق
- حداکثر در ارتفاع 1.5 متری از سطح زمین
- چنانچه وزن کپسول بیشتر از 18 کیلوگرم باشد ، حداکثر در ارتفاع 1 متری سطح زمین نصب می گردد
- در نزدیکی ورودی و خروجی ها
- مسیر جهت دسترسی کوتاه و خالی از وسایل دست و پاگیر و مزاحم باشد
- در مکانی نصب گردد که امکان صدمات فیزیکی به آن را به حداقل برساند
- سیلندر در فضای باز و در مقابل تابش مستقیم نور خورشید یا برف و باران قرار نگیرد
- کپسول اتش نشانی در فاصله ای دورتر از مواد مخاطره آمیز نصب شود
تا به اینجا متوجه شده اید که سیستم اطفا حریق چیست و به طور کلی به چند دسته تقسیم می شود. توجه داشته باشید که مهم ترین مرحله در فرآیند تصمیم گیری شما ، یافتن بهترین راه حل متناسب با نیاز شماست. در حالی که همه صنایع از سیستم های اطفاء حریق برای اطمینان از محیط های کاری ایمن تر و کاهش آسیب اموال استفاده می کنند ، بخش های خاصی دارای الزامات خاصی هستند که حفظ یک سیستم اطفاء حریق کاملا سازگار را در اولویت قرار می دهد.
- کارهای تجاری شامل بیمارستان ، مراکز درمانی ، مدارس ، کتابخانه ها و ساختمان های اداری. مکان هایی که مردم در آن زندگی و کار می کنند. هر یک از این مراکز کاربردهای مختلفی داشته و از سیستم های اطفا حریق متفاوتی استفاده می کنند. به عنوان مثال مراکز درمانی از آب و کف برای محافظت از اتاق ها و نواحی مشترک و ژنراتورهای پشتیبان و از مواد شیمیایی همچون HFC-125 و HFC-227ea برای اتاق های سرور و تجهیزات الکتریکی پزشکی همچون MRI استفاده می کنند.
- کارهای صنعتی شامل کارخانه ها و فروشگاه های ماشین آلات ، جایی که همه چیز ساخته می شود. CO2 و آب کف به دلیل مقرون به صرفه بودن و انواع خطرات رایج در این محیط ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال ، سیستم آب کف در سرکوب آتش های کلاس B ، خطرات ناشی از آتش سوزی مبتنی بر مایع در ارتباط با لغزنده های ترمز ماشین ، شفت های توربین و ژنراتورها موثر است. C02 برای برنامه های محلی در دستگاه های خاص یا بخش های یک خط مونتاژ توصیه می شود.
- کاربردهای باارزش غیر قابل تعویض شامل مراکز داده ، امکانات ارتباط از راه دور ، موزه ها و اماکن تاریخی ، جایی که دارایی های مهم نگهداری می شوند. برای بیشترین حفاظت و حفظ دارایی های غیر قابل تعویض مانند اطلاعات کاربر تحت پشتیبانی سرور یا وسایل تاریخی مصنوعی ، مواد گازی ( شیمیایی یا بی اثر ) ایده آل هستند.
آشنایی با سیستم های اطفا حریق اتومات
آشنایی با سیستم های اطفا حریق اتومات بعد از اینکه متوجه شدید سیستم اطفا حریق چیست ، ضروی می باشد. سیستم اطفای حریق خودکار سیستمی است که می تواند آتش را بدون نیاز به دخالت انسان شناسایی و خاموش کند یا مهار کند. در واقع، سیستم اطفاء حریق به صورت اتومات برای کنترل و خاموش کردن آتش طراحی شده است تا در همان دقایق اولیه و قبل از به وجود آمدن خرابی و گسترش آتش سوزی ، آتش را خاموش کند. به یاد داشته باشیم که این سیستم کاملا خودکار عمل کرده و بدون دخالت انسان آتش را خاموش می کند. سیستم های اطفا حریق ساختمان ، بسته به تعداد طبقات و نوع ساختمان انواع مختلفی دارند. این سیستم های تمام اتوماتیک نیاز به وابستگی به شخص برای کشف و مقابله با آتش را از بین می برد. در عرض چند ثانیه پس از وقوع آتش سوزی ، سیستم تشخیص گرمای تابشی از آتش را تشخیص داده ، به طور خودکار سیستم را فعال می کند و عوامل خاموش کننده را مستقیما به قلب آتش می رساند.
هنگامی که حفاظت از آتش فقط به تعامل انسانی واگذار شود، خطرات ذاتی وجود دارد. به عنوان مثال شخصی باید حضور فیزیکی داشته باشد تا بتواند وارد عمل شود و بسیاری از برنامه ها به دلیل دسترسی به موقعیت مکانی و/یا محیط ها برای انسان ها به سادگی اجازه این کار را نمی دهند. به عنوان مثال می توان به تولید برق از راه دور، توربین های بادی و بسیاری از کاربردهای صنعتی اشاره کرد که در آنها صدا ، گرما و آلاینده ها بیش از حد است. شما همچنین باید در نظر داشته باشید که آیا فرد برای درک مراحل اولیه آتش سوزی و همچنین نحوه صحیح کار با کپسول آتش نشانی دستی صلاحیت و آموزش دیده است یا خیر! آتش سوزی ها معمولا هنگام شروع بسیار کوچک هستند و در مناطقی رخ می دهند که دیدن و دسترسی به آن ها دشوار است. حتی اگر آتش به سرعت تشخیص داده شود ، استفاده از دستگاه حفاظت آتش صحیح و انتخاب وسیله اطفای حریق به شخص حاضر در آن زمان بستگی دارد.
انواع سیستم اطفا حریق اتومات
- سیستم اطفا حریق اتومات آبی
- سیستم اطفا حریق اتومات CO2
- سیستم اطفا حریق اتومات پودری
- سیستم اطفا حریق اتومات فوم
- سیستم اطفا حریق اتومات گازی
- سیستم اطفا حریق اتومات مه یا پودر آب
سیستم اطفا حریق آبی
سیستم اطفا حریق آبی از متداول ترین راهکارهای مقابله با حریق در مراکز صنعتی و ساختمان ها به شمار می آید. از این سیستم در اطفاء حریق کلاس A و جهت خنک سازی کلاس های B و C استفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از ساختمان های اداری و مسکونی و تجاری ، هتل ها ، موزه ها ، پارکینگ ها ، ترانس های برق ، تانک ها و مخازن نگهداری سوخت و مواد شیمیایی ، کشتی ها ، بنادر و انبارها. سیستم های اطفای حریق آبی به طورکلی شامل مجموعه کاملی از ادوات از قبیل پمپ های مخصوص اطفای حریق ، نازل ، اسپرینکلر و تجهیزات نظارتی می باشد.
انواع سیستم اطفا حریق آبی
- سییستم لوله تر
- سیستم لوله خشک
- سیستم پیش عملگر
- سیستم سیلابی
اطفا حریق گاز CO2 به چه معناست ؟
اطفا حریق گاز CO2 برای استفاده در تجهیزات الکتریکی ابداع شده است که با جا به جایی اکسیژن آتش را مهار می کند. در واقع در این سیستم از گاز دی اکسید کربن ( CO2 ) معمولا در ترکیبات داخل کپسول های آتش نشانی استفاده می شود. کپسول آتش نشانی دی اکسید کربن خاموش کننده ای چند منظوره ای است که برای مقابله با خطرات ناشی از آتش سوزی مایعات قابل اشتعال ، آتش سوزی مواد کربن دار و آتش سوزی های حریق های الکتریکی بسیار مناسب می باشد. اطفا حریق گاز دی اکسید کربن برای استفاده در دفاتر و اتاق های سرور ایده آل هستند ، جایی که تجهیزات محاسباتی می توانند گرمای زیادی تولید کنند و ممکن است لازم باشد یک مورد واحد را بدون خطر آسیب رساندن به کالاهای جانبی جدا کنید. روشی که CO2 برای سرکوب شعله ها به کار می گیرد این خاموش کننده را به ابزاری مفید برای مقابله با آتش های مشتعل شده روی مایعات قابل اشتعال مانند رنگ و سوخت تبدیل کرده است.
برای کار با این نوع از خاموش کننده ها ، ابتدا می بایست دسته را محکم گرفته و پین محرک را از محل آن جدا کنید. سپس اهرم را فشار داده و شیپور تخلیه کننده را به سمت محل حریق گرفته و گاز را بر روی حریق بریزید. به دلیل سرمای زیاد گاز دی اکسید کربن ، نباید هیچ یک از قسمت های بدن ارتباطی با دهانه یا دریچه تخلیه داشته باشد زیر ممکن است باعث سوختگی در قسمت تماس شود. هنگام استفاده از کپسول های آتش نشانی CO2 به ویژه در فضاهای بسته اقدامات احتیاطی لازم است. از آنجایی که اکسیژن را جابجا می کنند ، می توانند تنفس را دشوار کنند و در صورت استفاده نامناسب، خطر خفگی را بالا ببرند. همچنین اگر بدون استفاده از دستکش مورد استفاده قرار بگیرند ، می توانند پوست را منجمد کنند. همچنین به دلیل گاز بودن مواد موجود در این کپسول ها و قدرت پراکندگی زیاد ، باید این نکته را در نظر داشته باشید که باید آتش خود را از فاصله کمتری خاموش کنید.
مزایای اطفا حریق دی اکسید کربن
- به لحاظ زیست محیطی ، گاز CO2 اثر بدی روی طبیعت ندارد و یکی از گازهایی است که در جو زمین وجود دارد
- خاصیت نارسانایی و عایق الکتریکی بودن باعث می شود در موقعیت های مختلفی این سیستم کاربردی باشد
- استفاده از آن محدودیت زیادی ندارد و می تواند در موقعیت های مختلف برای مهار آتش سوزی استفاده شود
- سرعت بالایی در کنترل آتش سوزی دارد و می تواند تنها در چند ثانیه به کل منطقه خطر نفوذ کرده و آتش را خاموش کند
این سیستم خاموش کننده یکی از ” تمیزترین ” سیستم های مهار آتش محسوب می شود. گازهای خاموش هیچ تاثیری در سیستم های الکتریکی معمولی مانند سرورها و غیره ندارند. محدوده ای از گازهای خاموش کننده مختلف می تواند برای سیستم خاموش استفاده شود. خواص مختلف گازهای خاموش کننده نیز میزان استفاده از آنها را تعیین می کند. مناطق استفاده از سیستم های خاموش کردن گاز به عنوان مثال شامل موارد زیر است :
- سیستم های IT و اتاق های رایانه
- اتاق های بایگانی و نگهداری اسناد
- مراکز تماس اضطراری ، برج پرواز ، برج کنترل ، ایستگاه های فرستنده تلفن همراه ، مراکز ارائه دهنده خدمات اینترنتی ، تلویزیون ، رادیو و اتاق کنترل
- گالری ها ، کتابخانه ها ، اتاق های پروژکتور فیلم ، موزه ها
- بخش پزشکی مانند سیستم های تصویربرداری ، اتاق عمل ، ایستگاه های تلفن همراه
- امکانات صنعتی مانند آزمایشگاه ها ، اتاق کنترل ، سکوهای حفاری دریایی ، تجهیزات رباتیک
سیستم اطفا حریق پودری
سیستم اطفا حریق پودری نمونه ای از سیستم های اطفای حریق است که جایگزین سیستم اطفای حریق هالون 1301 و سیستم اطفاء حریق کربن دی اکسید CO2 پرفشار می باشد. این سیستم شبیه سیستم اطفای حریق گازی یا سیستم اطفای حریق شیمیایی خشک بر پایه ذرات است. سیستم اطفای حریق پودری از ذرات بسیار ریز جامد و مواد گازی برای خاموش کردن آتش استفاده کرده و ماده جامد و گازی بر اثر واکنش گرمازا تولید می شوند. بر اثر یک واکنش گرمازا ، ذرات ریز آیروسل فشرده و گاز سیال از سیستم اطفاء حریق آیروسل خارج می شوند.
این سیستم ، سیستم اطفا حریق آیروسل نیز نامیده می شود ، چند منظوره بوده و در آتش های کلاس A ( جامدات قابل اشتعال ) ، B ( مایعات قابل اشتعادل ) و C ( گازهای قابل اشتعال ) استفاده می شود. به همین دلیل است که به عنوان کپسول آتش نشانی ABC نیز شناخته شده است. آنها همچنین می توانند در آتش سوزی های الکتریکی شامل تجهیزات الکتریکی زیر 1000 ولت ، بدون ایجاد خطر برق گرفتگی استفاده شوند. با این حال ، در مواردی که این نوع خطر آتش سوزی وجود دارد ، ما همچنین توصیه می کنیم کپسول های آتش نشانی CO2 را به کار بگیرید. عملکرد این نوع سیستم اطفای حریق بدین گونه است که عامل موجود در یک کپسول آتش نشانی پودری یک ” لایه ” ضخیم روی آتش ایجاد کرده و اکسیژن را از دست می دهد و آن را خاموش می کند. با این حال ، شایان ذکر است که چون کپسول آتش نشانی پودر خشک آتش را خنک نمی کند ، خطر احتراق مجدد کمی وجود دارد.
یک برچسب آبی رنگ بر روی سیستم اطفای حریق پودری است که عبارت ” پودر” را نشان می دهد ، همچنین باید یک علامت شناسه کپسول آتش نشانی در بالای کپسول نصب شده باشد که روی آن “پودر” نوشته شده باشد تا به شما نشان دهد که در چه کلاس هایی از آتش می تواند استفاده شود و برای چه کلاس هایی غیرقابل استفاده است. جهت استفاده این سیستم ابتدا پین ایمنی را بردارید تا مهر و موم شکسته شود و به خوبی بتوانید از کپسول استفاده نمایید. سپس پایه آتش را نشانه گرفته و به سرعت سری نازل را به سمت عقب و جلو حرکت دهید. در مورد آتش سوزی های الکتریکی ، قبل از هدف گیری به سمت پایه آتش در صورت بی خطر بودن ، اطمینان حاصل کنید که برق را قطع کرده اید.
مزایای سیستم اطفا حریق پودری
- موثر برای انواع طبقه بندی آتش
- موثرترین سیستم اطفا حریق با توجه به وزن
- جایگزین هالون 1301 و غیر سمی
- هزینه نگهداری و سرویس بسیار پایین
- بدون نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار
- کم وزن و کم حجم
- ایجاد کمترین میزات آلودگی پس از عملیات اطفاء
سیستم اطفا حریق فوم چیست ؟
سیستم اطفا حریق فوم که به عنوان خاموش کننده های AFFF نیز شناخته می شوند ، می توانند آتش سوزی جامد و مایع قابل اشتعال (کلاس A و B) را خاموش کنند. (آتش های مایع می تواند شامل بنزین ، رنگ ، روغن و هر جامد قابل مایع سازی دیگری مانند ذوب پلاستیک باشد ). آنها در طیف گسترده ای از اندازه ها هستند از خاموش کننده های فوم 1 لیتری تا یک واحد فوم چرخ دار 50 لیتری!
سیستم اطفا حریق فوم معمولا جهت اطفا حریق مناطق پرخطر شامل کلاس B از قبیل انبارهای مایعات قابل اشتعال ، آشیانه های هواپیما ، مخازن سوخت ، سالن های رنگ و… به کار می رود. سیستم های مورد استفاده در این زمینه می توانند به صورت دستی و یا به طور اتومات باشند. لازم به ذکر است در مواردی که مواد قابل اشتعال از مواد نفتی قطبی تشکيل شده باشند ، بايد از فوم مقاوم در برابر حلال ها استفاده شود. اساس عملکرد اين سيستم اطفا حریق چگونه است ؟! عملکرد آن بدين گونه است که در هنگام اطفاء ، سيستم آب و فوم را به نسبت معينی در يک تناسب ترکيب کرده و از طريق شبکه لوله کشی به نازل های نصب شده در محيط رسانيده و عمليات اطفاء را انجام می دهد. تجهيزات مورد استفاده در سيستم اطفاء حريق به وسيله فوم تا حدودی مشابه تجهيزات سيستم اطفاء حريق به وسيله آب است با اين تفاوت که در این سيستم ، علاوه بر مخازن آب از نازل های فوم ، شيرهای اتومات ، پمپ ها و مخازن مخصوص فوم استفاده می گردد.
سرویس سیستم اطفا حریق فوم چگونه است ؟
سرویس سیستم اطفا حریق فوم همانند سایر سیستم های اطفای حریق باید به صورت مداوم و دوره ای صورت گیرد و این شامل :
- بازرسی ماهانه بصری. یک بار در ماه ، مامور آتش نشانی تعیین شده شما باید یک بازرسی بصری انجام دهد تا مطمئن شود که تمام کپسول های آتش نشانی شما آسیبی ندیده است.
- خدمات سالانه پایه. شما از نظر قانونی ملزم هستید کپسول های آتش نشانی خود را سالی یک بار به طور حرفه ای آزمایش و سرویس کنید ، این کار باید توسط متخصصین حرفه ای با بالاترین استانداردها صورت گیرد.
- خدمات گسترده. شما همچنین از نظر قانونی موظف هستید ترتیبی دهید که کپسول آتش نشانی پودری شما یک سرویس حرفه ای عمیق داشته باشد به طوری که اکثر خاموش کننده ها هر پنج سال یک بار نیاز به انجام این کار دارند. این شامل تخلیه کامل خاموش کننده ، بررسی خوردگی داخلی ، پر کردن مجدد و فشار مجدد است. البته در بیشتر مواقع خرید یک خاموش کننده جدید می تواند ارزان تر باشد.
سیستم اطفا حریق مه آب
سیستم اطفا حریق مه آب قابل حمل با آب یونیزهه شده می توانند آتش های کلاس A (جامد) ، کلاس B (مایعات قابل اشتعال) و کلاس C (گازهای قابل اشتعال) را خاموش کنند. سیستم اطفا حریق مه آب در ابتدا با فرآیند خنک سازی محیط شروع می شود. در این فرآیند به دلیل وجود قطرات ریز آب ، حرارت محیط به سرعت کاهش می یابد. سپس در مرحله جایگزینی اکسیژن و رقیق سازی ، بخار آب تولید شده اکسیژن را از محل آتش سوزی می راند و قطرات آب با ایجاد لایه ای مرطوب و جدا کننده در سطح حریق می نشیند و از ارتباط آن با هوا جلوگیری می نماید. در نهایت ریزش قطرات کوچک آب با فشار لازم منجر به جداسازی و شستشوی مواد مشتعل از شعله شده و نقش به سزایی در خاموش کردن آن ایفا می کند.
این دسته از سیستم های اطفا حریق برای ادارات و ساختمان های عمومی مانند مدارس ایده آل هستند.. آنها برای ایمنی کاربر با ولتاژ 35000 ولت آزمایش دی-الکتریکی شده اند و بنابراین برای استفاده در تجهیزات الکتریکی فعال تا 1000 ولت (فاصله ایمنی 1 متر) ایمن هستند. تخلیه از خاموش کننده های مه آب با آب دی یونیزه شده کاملا غیر رسانا بوده و هیچ اثری باقی نمی گذارد و می تواند در مناطق آماده سازی غذا و اتاق های تمیز استفاده شود. عملکرد این سیستم اطفای حریق بدین گونه است که نازل خاموش کننده بهترین ذرات غبار آب را برای سرکوب آتش و خاموش کردن مواد در حال سوختن پراکنده می کند. ذرات مه به طور فعال توسط آتش نزدیکتر می شوند و با تبخیر سریع روی سطح یا نزدیک آن ، آتش را به طور موثر خنک می کنند. این به نوبه خود باعث کاهش محتوای اکسیژن در نزدیکی آتش و حذف رادیکال های تولید شده توسط آتش می شود.
مزایای سیستم اطفای حریق مه آب
- قابل استفاده برای اکثر کلاس های آتش سوزی
- عدم نیاز به تمیزکاری بعد از اتمام کار
- ایمن تر برای استفاده در فضاهای کوچک (بدون خطر استنشاق)
- عدم به کارگیری مواد شیمیایی
- بدون هزینه دفع مواد شیمیایی
اگرچه سیستم های آبپاش رایج ترین نوع سیستم مهار آتش محسوب می شود ، در برخی موارد برای مهار آتش نباید از آب استفاده کرد. در علم آتش سوزی چندین کلاس برای انواع آتش وجود دارد : A ، B ، C ، D ، K. به عنوان مثال آتش سوزی کلاس A با چوب درگیر بوده و سیستم آب پاش برای آن مناسب است. از سوی دیگر کلاس C آتش سوزی الکتریکی است و استفاده از آب برای مهار این مدل آتش سوزی ها خطرناک می باشد. به طور کلی محیط خاص مشخص می کند که کدام سیستم برای خاموش کردن آتش مناسب تر خواهد بود. خاموش کننده های چند منظوره که برای انواع خاصی از آتش سوزی ها مناسب هستند را می توان با بیش از یک کلاس همچون A-B ، B-C ، A-B-C برچسب گذاری نمود. در تصویر مقابل انواع کلاس های آتش سوزی را برایتان شرح داده ایم.
نگه داشتن کپسول های آتش نشانی در محیط منزل و ادارات نه تنها کار هوشمندانه ای است ، بلکه در بسیاری از کشورها یک قانون اجباری محسوب می شود. قطعا تا به اینجا متوجه شده اید که سیستم اطفا حریق به چه معناست و از این رو اولین کاری که باید هنگام انتخاب کپسول های آتش نشانی انجام دهید این است که تصمیم بگیرید کدامیک از اتاق های خانه و یا اداره شما به کپسول نیاز دارند. شما باید حداقل در هر سطح از خانه و یا اداره تان حداقل یک کپسول نگه دارید. مطمئن شوید که در جایی که احتمال وقوع آتش سوزی زیاد است ، مانند آشپزخانه و گاراژ ، کپسول های آتش نشانی مناسبی نگه دارید.
سیستم های اطفای حریق در مکان هایی که دسترسی راحتی داشته باشند ، در داخل ساختمان ها نصب می شوند ( مثلا بر روی یک دیواری که در آن ناحیه رفت و آمد زیاد است ). به طور کلی 5 نوع مهارکننده آتش وجود دارد ، اما مدل های مختلفی از خاموش کننده های آب و پودر خشک نیز وجود دارد که عبارتند از :
- آب
- آب – کف
- اسپری – آب
- کف
- مواد شیمیایی مرطوب
- پودر خشک استاندارد
- پودر خشک خاص
- دی اکسید کربن ( CO2 )
پس از اینکه متوجه شدید سیستم اطفا حریق چیست باید با نحوه کارکردن آن نیز آشنا شوید تا در شرایط اضطراری با مشکل مواجه نشوید! همان گونه که در بالا برایتان شرح دادیم پنج نوع کلاس آتش وجود دارد که برای هر یک از این کلاس ها ، از یک سیستم اطفا حریق خاصی استفاده می شود. در ادامه به شرح انواع سیستم های مهار کننده آتش مختص هر کلاس می پردازیم :
- آتش کلاس A – مواد قابل احترق = ناشی از مواد جامد قابل اشتعال مانند چوب ، کاغذ و پارچه.
- آتش کلاس B – گازها و مایعات قابل اشتعال = همچون بنزین ، تربانتین ، رنگ ، هیدروژن ، بوتان ، متان.
- آتش کلاس C – تجهیزات الکتریکی = پس از حذف عامل الکتریکی ، کلاس آتش نیز تغییر می کند.
- آتش کلاس D – فلزات قابل احتراق = مواد شیمیایی مانند منیزیم ، آلومینیوم یا پتاسیم.
- آتش کلاس K – روغن های پخت و پز = آتش سوزی هایی که معمولا در آشپزخانه رخ می دهد.
سرویس سیستم اطفای حریق یعنی چه ؟
سرویس سیستم اطفای حریق بسیار حائز اهمیت است. این سیستم ها مخازنی تحت فشار هستند که می توانند در اثر خوردگی یا آسیب دیدگی منفجر شوند و تحقیقات انجام شده نشان داده است که در برخی موارد باعث آسیب های جدی و حتی مرگ می شوند. روش های نگهداری به دو صورت بازرسی بصری توسط کاربر و سرویس و نگهداری توسط شرکت های ساختمانی معتبر می باشد.
بازرسی بصری سرویس سیستم اطفای حریق ساختمان
- محل قرارگیری کپسول آتش نشانی. آیا در مکان مناسبی نصب شده است ؟
- در دید بودن کپسول. آیا به گونه ای قرار گرفته است که به راحتی دیده شود ؟
- دستورالعمل های عملکرد. آیا دستورالعمل های کپسول رو به بیرون ، تمیز و با قابلیت خوانایی است ؟
- وضعیت خاموش کننده. آیا از آن استفاده شده است ؟ آیا آسیب های آشکاری وجود دارد ؟ آیا قطعاتی از کپسول گم شده است ؟
- فشار کپسول. آیا فشار خاموش کننده در محدوده عملکرد ایمن است ؟
نکات کلیدی استفاده از سیستم اطفا حریق چیست ؟
نکات کلیدی استفاده از سیستم اطفا حریق به شرح زیر می باشد :
- اطمینان حاصل کنید که قبل از تلاش برای مبارزه با آتش ، آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی را دیده اید.
- از سایز مناسب خاموش کننده استفاده کنید.
- کپسول ها باید با توجه به شرایط ارتفاعی مندرج در شرایط ساختمان شما نصب شوند.
- نصب سیستم اطفای حریق باید به گونه ای باشد که برای استفاده فوری در دسترس ساکنین قرار گیرد.
- اطمینان حاصل کنید که خاموش کننده ها به وضوح قابل مشاهده بوده و علائم محل مشخص هستند.
- کپسول ها باید ماهانه بازدید بصری شوند.
- بر روی هر سیستم اطفا حریق از برچسبی استفاده کنید که تاریخ بازرسی ، شارژ مجدد یا سرویس ، نام آژانس خدمات و نام شخصی را که نشان دهنده خدمات است نشان می دهد.
- بدانید چه نوع ( طبقه ای ) از مواد در حال سوختن است.
- به یاد داشته باشید که اگر احساس می کنید با استفاده از کپسول قابل حمل موجود نمی توانید با خیال راحت آتش را خاموش کنید و اگر قبلا این کار را انجام نداده اید ، زنگ هشدار را بکشید و منطقه را تخلیه کرده و سپس با آتش نشانی تماس بگیرید.
- همیشه بین مسیر فرار و آتش بایستید تا در صورت بزرگ شدن آتش بتوانید با خیال راحت آنجا را ترک کنید.
هنگام استفاده از سیستم اطفای حریق ساختمان ، از سیستم ” PASS ” پیروی کنید – P : کشیدن ، A : آماده کردن ، S : فشار دادن و S : خاموش کردن
- پین روی کپسول را بکشید.
- کپسول را آماده کنید.
- گیره و یا بالای دسته را فشار دهید.
- منطقه را با کپسول تحت پوشش قرار دهید تا آتش کاملا خاموش شود.