شاه پسند

معرفی گل شاهپسند

گل شاهپسند با نام علمی “Lantana camara” یک گونه گیاه گلدار در خانواده شاهپسند (Verbenaceae) بومی مناطق گرمسیری آمریکا و آفریقا است. ساقه‌های آن خاردار و برگهایش تخم مرغی و موج دار است و میوه‌های آن سمی هستند.

از آنجایی که بسیاری از آنان بلند قامت می شوند و به طور کل این گیاهان بین ۵۰ سانیتمتر تا  ۲متر ارتفاع دارند و به شکل بوته ای رشد می کنند به شاه پسند درختچه ای معروف شده اند که اصولا گیاهانی همیشه سبز هستند اما این مسئله بستگی به دمای محیط نیز دارد.

این گیاه دارای گل آذین چتری با گلهایی به رنگهای قرمز- نارنجی و یا دو رنگ جدا از هم، زرد، است. ویژگی بارز این گیاه، تغییر رنگ گلها همزمان با افزایش سن است به گونه ای که گلها در ابتدا زرد، بعد نارنجی و بعد قرمز رنگ می شوند.

در مناطق گرمسیری و موطن این گیاه، گلدهی آن به شکل پیوسته در سراسر سال ادامه دارد اما در سایر مناطق، رشد و گلدهی بستگی به دمای هوا دارد و اوج آن در تابستان است.

دلیل نگهداری و پرورش این گیاه به عنوان گیاهی زینتی گلهای زیبای آن است که گاهی رنگ بندی آن بسیار زیبا می باشد.بخصوص اینکه گلهای این گیاه مورد علاقه بسیار زیاد پروانه ها است و موجب جمع شدن تعدادی پروانه در اطراف خودش می شود. خاک و محیط با رطوبت کم برای این گیاه ترجیح داده می شود. بسیار مقاوم در برابر خشکسالی است.

آبیاری: این گیاه نیاز آبی کمی دارد و به خشکی خاک مقاومت نسبتا خوبی دارد و اصولا آبیاری بیش از اندازه موجب کاهش گلدهی گیاه میشود.از طرفی اگرچه شاهپسند به خشکی مقاومت خوبی دارد اما آبیاری منظم این گیاه می تواند منجر به گلدهی بهتر این گیاه شود.

اگر در مناطق گرم زندگی می کنید سعی کنید که لایه ای به ضخامت حدود ۸-۳ سانتیمتر از خاک برگ در اطراف ساقه گیاه پخش کنید. وجود این لایه به تاخیر در تبخیر آب و مرطوب نگهداشتن خاک پای گیاه در روزهای گرم کمک می کند.

نور:در مکانی که در طی روز حداقل ۶-۵ ساعت از نور مستقیم آفتاب بهره مند است این گیاه را بکارید. کمبود نور از جمله عوامل عدم گلدهی مناسب شاهپسند و زرد شدن برگهای گیاه است که اگر با رطوبت نیز همراه شود احتمال شیوع بیماریهای قارچی همانند سفیدک پودری وجود دارد.

دما: گرمای هوا را به خوبی تحمل می کند و مشکلی با هوای گرم ندارد. البته در هوای بسیار گرم بخصوص اگر با خشکی خاک نیز مواجه شود اگرچه از بین نمی رود اما گلدهی آن کاهش می یابد. سرمای هوا را حداقل تا ۱۰ درجه تحمل می کند.

هر مقدار که به چنین دمایی نزدیک شویم از رشد و گلدهی گیاه کاسته میشود، به تدریج برگهایش زرد می شود و گیاه از بین خواهند رفت. البته اگر هوا به شکل ناگهانی سرد شود ، برگها تیره رنگ و سیاه رنگ و گلها نیز تیره و قهوه ای شده و می ریزند.

با نزدیک شدن دما به صفر درجه قسمت هوایی گیاه به تدریج از بین می رود و در ۲- درجه سانتیگراد این قسمت به طور کل می خشکد اما قسمت زیرزمینی می تواند زنده باقی بماند و با گرم شدن هوا مجدد قسمت هوایی از آن بروید. اما اگر هوا سردتر از این شود، قسمت زیرزمینی نیز از بین خواهد رفت.

خاک: شاه پسند درختچه ای نسبت به خاک سختگیر نیست و تقریبا در هر نوع خاکی می روید البته وجود خاک با زهکش خوب که آب را در خود نگه نمی دارد به رویش آن کمک می کند. زیرا وجود رطوبت همیشگی در اطراف ریشه های آن منجر به کاهش گلدهی این گیاه می شود.

این مسئله بخصوص زمانی که قصد پرورش این گیاه را در گلدان دارید به  خوبی رعایت کنید. یعنی از مخلوطهای خاکی که در آنان حتما از موادی مانند خاک برگ، کوکوپیت، پرلایت، پیت موس و شن وجود دارد استفاده کنید.

کوددهی : کوددهی اگر بیش از اندازه باشد باعث می شود گیاه مقدار زیادی ساقه و برگ تولید کند و کمتر گل بدهد.یک بار کوددهی در اول بهار و یک بار اول تابستان کافی می باشد

هرس: برای هرس شاهپسند باید تا حدود اواخر زمستان صبر کرد. سپس شاخه های گیاه را طوری قطع کرد که حدود ۳۰ سانتیمتر از آنان باقی بمانند. ساقه های باقی مانده را با  لایه ای از کودپوسیده دامی+خاک برگ که حداقل ۱۰ سانتیمتر ضخامت دارد باید پوشاند.

وجود این لایه به حفاظت از شاخه ها در برابر سرمای زمستانه کمک قابل توجهی می کند. در بهار صبر کنید تا آخرین یخبندانها نیز تمام شود و سپس این پوشش را کنار بزنید. سپس می توانید قسمتهای صدمه دیده از سرمای زمستانه را در این زمان از سال کوتاه کنید. قسمتهای سالم می توانند به خوبی و با سرعت رشد کنند و ساقه های جدید را تولید کنند.

آفات و بیماری ها: معمولا آفات برای این گیاه مزاحمت ایجاد نمی کنند اما هر چند وقت یکبار برگهای گیاه را برای شته ها، شپشک ها و کنه های تار عنکبوتی بررسی کنید. از بیماری های گیاه نیز می توان به برخی بیماریهای قارچی همانند سفیدک پودری و لکه برگی قارچی و پوسیدگی ریشه اشاره کرد. شرایط سرد و مرطوب و عدم وجود نور کافی از جمله شرایط مساعد برای شیوع این بیماری های قارچی است.