آبیاری قطره ای زیر سطحی / آبیاری قطره ای زیر خاک / آبیاری قطره ای زیرزمینی / طرح آبیاری قطره ای زیر سطحی / آبیاری قطره ای زیر سطحی درختان
آبیاری قطره ای زیر سطحی راهی برای آبیاری محصولات از طریق لوله های پلاستیکی قرار داده شده در زیر سطح خاک است. این لوله ها دارای قطره چکان هایی با قطره های مساوی ، شبیه به سیستم آبیاری قطره ای واقع در سطح خاک هستند. تنوع آرایش لوله ها در آبیاری قطره ای زیر سطحی متفاوت است ، اما لوله ها معمولا در فاصله 38 تا 84 اینچی ( 96 تا 214 سانتیمتر ) و در عمق 6 تا 10 اینچی ( 15 تا 25 سانتیمتر ) زیر سطح خاک قرار می گیرند. در ایران از ایت سیستم به طور گسترده ای برای آبیاری محصولات سالانه مورد استفاده قرار می گیرد. در جای دیگر ، سیستم آبیاری به طور عام برای باغ های میوه و گیاهان چند ساله استفاده می شود. این سیستم ها نیاز به مدیریت فشرده دارند و هزینه های اولیه بالایی دارند. همچنین بهره وری بالایی در مصرف آب داشته و مقرون به صرفه تر نیز می باشد. استفاده از آبیاری زیر خاک برخلاف سایر سیستم های آبیاری ، از طریق کاهش نشت نیترات در لایه های تحتانی خاک ، تاثیر مثبتی بر محیط دارد. علاوه بر این ، می توانند از طریق کود دهی ، جایی که مواد مغذی مستقیما به ناحیه ریشه وارد می شوند ، به افزایش کارایی کود کمک کنند. از این رو ، بهینه سازی هایی که همراه با سیستم های SDI انجام می شود می تواند منجر به بازده بالاتر و کاهش مصرف علف کش ها شود.
پیشرفت های فنی در صنعت پلاستیک باعث پیشرفت چشمگیر سیستم های آبیاری شده است. بیشترین افزایش عظیم در دوره 1981 تا 1995 با استفاده انبوه از روش های آبیاری میکرو که به 2،471،053 هکتار رسیده بود ، اتفاق افتاد. این روش ها ، از جمله آبیاری قطره ای زیر خاکی ، باعث بهبود تولید و عملکرد در آزمایش های علمی برای محصولات مختلف شده است. Phene و همکاران ( 1987 ) ، با استفاده از این سیستم با فرکانس بالا و استفاده دقیق از کودها ، عملکرد پرورش گوجه فرنگی را به طور قابل توجهی افزایش داد. در سال 1996 ، هاتماخر و همکاران افزایش عملکرد در تولید یونجه با سیستم SDI در عمق 2.3 فوت را نشان داد. دو مطالعه ( اسمیت و همکاران ، 1991 ؛ آیرس و همکاران ، 1998 ) افزایش عملکرد پنبه با SDI را نشان داد.
در حقیقت سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی بخشی از سیستم آبیاری قطره ای روی سطح زمین می باشد. با به حداقل رساندن تبخیر ، از آب به میزان کارآمدتری نسبت به آبیاری سطحی استفاده می شود. عمقی که جانبی ها ( که در آبیاری قطره ای معمولی نیز استفاده می شود ) در آن دفن می شوند ، بیشتر به روش های خاک ورزی و محصول مورد آبیاری بستگی دارد. طراحی این سیستم نسبتا پیچیده بوده و از این رو این کار را باید به متخصصین حرفه ای شرکت آس بسپارید و به خدمات سرویس و نگهداری مداوم و منظم نیاز دارد. همچنین یک روش بسیار موثر آبیاری است که آب را مستقیما به ریشه منتقل کرده و مخصوصا برای مکان های خشک و پر باد مناسب است. قبل از ورود به لوله های توزیع ، آب فیلتر می شود تا خطر گرفتگی را به حداقل برساند. هنوز هم سیستم باید به گونه ای طراحی شود که بتوان به طور دوره ای تمام لوله ها را شستشو داد. از آنجا که به تعمیر و نگهداری بالا و طراحی تخصصی نیاز دارد ، سیستم های آبیاری قطره ای زیر سطحی برای تولید در مقیاس متوسط و بزرگ مناسب ترند.
سیستم آبیاری قطره زیر سطح خاک یک سیستم آبیاری بسیار کارآمد است که از لوله های قطره ای زیر خاک یا نوارهای قطره ای برای رفع نیازهای آب محصول استفاده می شود. از آنجا که آب در زیر سطح خاک اعمال می شود ( در مقابل آبیاری سطحی یا آبیاری قطره ای سنتی ) اثرات نفوذ سطحی مانند پوسته پوسته شدن ، شرایط اشباع آب استخر و تلفات آب از طریق تبخیر و رواناب سطحی ( از جمله فرسایش خاک ) حذف می شوند. با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای زیر سطح مناسب و به درستی نگهداری شده ، کاربرد آب بسیار کارآمد و یکنواخت خواهد بود. در سیستم آبیاری قطره زیر سطحی ، خیس شدن در اطراف لوله اتفاق می افتد و آب از همه جهات به بیرون حرکت می کند. علاوه بر این ، آب به طور مستقیم به منطقه ریشه محصول اعمال می شود ، در مقایسه با سطح خاک که بیشتر بذرهای علف هرز در حال استراحت هستند. در نتیجه جوانه زنی علف های هرز سالانه کاهش می یابد. این امر فشار بر محصولات با ارزش را کاهش می دهد. علاوه بر این ، برخی از محصولات ممکن است از گرمای اضافی تامین شده توسط شرایط سطح خشک بهره مند شوند و زیست توده ( توده و شمار ساز واره های زنده در جا یا ناحیه بخصوصی ) بیشتری تولید کنند. هنگامی که به درستی مدیریت می شود ، اعمال کودها بهینه می شود. هنگام نصب سیستم های آبیاری ، هنوز می توان مزارع را به کار گرفت.
سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی طرحی مشابه سیستم آبیاری قطره ای معمول روی سطح خاک دارد. طرح سیستم معمول شامل حوضچه ته نشینی (در صورت امکان) ، واحد پمپاژ ، شیر تسکین فشار ، شیر کنترل یا شیرهای جلوگیری از جریان برگشتی ، جداکننده هیدروسیکلون (در صورت غیر ممکن بودن حوضچه ته نشینی) ، واحد تزریق کود شیمیایی (کود را ببینید) و مواد مغذی مورد نیاز) ، واحد فیلتراسیون مجهز به دریچه های شستشوی عقب ، تنظیم کننده های فشار ، دریچه های تهویه هوا و لوله های PVC که آب را به محصول می رسانند. لوله گذاری 10 تا 60 سانتی متر زیر زمین است که بستگی به محصول و خاک دارد (جاذبه مویرگی). به عنوان منبع آب ، آب خاکستری تصفیه شده یا حتی آب سیاه امکان پذیر است ، در صورتی که جریان ورودی به درستی تسویه نشده باشد خطر گرفتگی بیشتر است. بنابراین ، تصفیه آب (به عنوان مثال یک سیستم فیلتر غیر کاشته شده ، تالاب های ساخته شده (جریان افقی یا جریان عمودی) یا حداقل یک مخزن سپتیک) قبل از حوضچه ته نشینی لازم است.
طرح سیستم معمول شامل حوضچه ته نشینی ( در صورت امکان ) ، واحد پمپاژ ، شیر کنترل فشار ، شیر کنترل یا شیرهای جلوگیری از جریان برگشتی ، جداکننده هیدروسیکلون ( در صورت غیر ممکن بودن حوضچه ته نشینی ) ، واحد تزریق کود شیمیایی ، واحد فیلتراسیون مجهز به دریچه های شستشوی عقب ، تنظیم کننده های فشار ، دریچه های تهویه هوا و لوله های PVC که آب را به محصول می رسانند. لوله گذاری 10 تا 60 سانتی متر زیر زمین است که بستگی به محصول و خاک دارد ( جاذبه مویرگی ). به عنوان منبع آب ، آب خاکستری تصفیه شده یا حتی آب سیاه امکان پذیر است ، در صورتی که جریان ورودی به درستی تسویه نشده باشد خطر گرفتگی بیشتر است. بنابراین ، تصفیه آب ( به عنوان مثال یک سیستم فیلتر غیر کاشته شده ، تالاب های ساخته شده { جریان افقی یا جریان عمودی } یا حداقل یک مخزن سپتیک ) قبل از حوضچه ته نشینی لازم است.
آبیاری قطره ای زیر سطحی معمولا یک فناوری پیشرفته است که به طور خودکار عمل می کند و برای تولید در مقیاس متوسط و بزرگ اعمال می شود. با این حال ، چندین روش کم هزینه و ساده آبیاری زیر سطحی ( قطره ای ) مانند آبیاری پارچ گیاه یا بطری وجود دارد که برای کشاورزی در مقیاس کوچک نیز به همان اندازه موثر است. چندین روش زیرسطحی برای تصفیه فاضلاب ثانویه مانند صافی یا بستر تبخیر و تعرق وجود دارد که آبیاری کنترل نشده مزارع را نیز فراهم می کند.
عملکرد و عمر هر سیستم به چگونگی طراحی ، بهره برداری و نگهداری آن بستگی دارد. یا باید به طور خودکار کنترل شود یا به طور منظم مورد بازرسی قرار گیرد. تعمیر لوله های دفن شده دشوار ، دست و پا گیر و وقت گیر است. برای جلوگیری از جویدن لوله ها توسط جوندگان ، اقدامات احتیاطی باید انجام شود. اجزای مکانیکی سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی مانند پمپ ها ، شیرها و فیلترها باید نگهداری شوند و همچنین مرتبا بررسی و تمیز شوند.
سیستم فیلتر تاسیسات آبیاری قطره ای زیر سطح خاک در مقیاس بزرگ پیچیده است و عملکرد مناسب آن برای کل سیستم بسیار مهم می باشد. خدمات تعمیر و نگهداری سه فیلتر اصلی سیستم ( این شامل جداکننده های گریز از مرکز ، فیلترهای صفحه و دیسک و همچنین فیلترهای شن و ماسه است ) باید با دقت انجام شود ( به عنوان مثال شستشوی عقب فیلتر رسانه شن ). سیستم ها باید به گونه ای طراحی شوند که بتوانند خطوط اصلی ، زیرشاخه ها ، منیفولدها و جانبی ها را شستشو دهند. خطوط اصلی ، زیرمجموعه ها و منیفولدها با یک سوپاپ نصب شده در انتهای هر خط شستشو می شوند. خطوط جانبی را می توان به صورت دستی یا خودکار شستشو داد. شستشوی خطوط حداقل هر 2 هفته در طول فصل رشد بسیار مهم است. سیستم های آبیاری قطره ای زیرسطحی سیستم های آبیاری بسیار کارآمدی هستند که مقادیر دقیق آب را مستقیما به ناحیه ریشه وارد می کنند و از اتلاف آب در اثر تبخیر و سایر اثرات منفی آبیاری سطحی جلوگیری می کنند. این امر به ویژه برای مناطق خشک ، نیمه خشک ، گرم و پر باد که دارای منبع آب محدود هستند مناسب است. با این حال ، از آنجا که این سیستم نسبتا پیچیده و به احتمال زیاد خودکار است ، برای تولید در مقیاس متوسط تا بزرگ مناسب تر می باشد.
در آبیاری زیر سطحی ، پساب مستقیما با استفاده از لوله های ساخته شده از پلی اتیلن با انتشار دهنده های جریان آشفته ، مستقیما به سطح نفوذی خاک منتقل می شود. آبیاری زیر سطحی یک روش آبیاری بسیار کارآمد است که مصرف آب در فضای باز را بین 30 تا 40 درصد کاهش می دهد.
طراحی آبیاری زیر سطحی :
آبیاری قطره ای شکل اولیه آبیاری است که برای رشد بیشتر میوه ها و سبزیجاتی که هر روز مصرف می کنیم استفاده می شود. سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی آب را به سیستم ریشه می رساند و فواید زیر را دارد :
در نظر داشته باشید که نصب سیستم های قطره ای زیر خاکی کار پیچیده است و باید توسط متخصصین حرفه ای شرکت آس انجام شود. در هر سیستم زیر سطحی 5 عنصر اصلی وجود دارد که عبارتند از :
مراحل نصب به شرح زیر می باشد :
شرکت آس در حال پیاده سازی سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی است تا عملکرد و محصولات با کیفیت بیشتری را برای آنها فراهم کند. سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی (SDI) امروزه یکی از پیشرفته ترین روش های آبیاری قطره ای است. SDI به کشاورزان این توانایی را می دهد که آب و مواد مغذی را به طور موثر در هر زمان و هر مکان مورد نیاز استفاده کنند. این منجر به افزایش عملکرد و محصولات با کیفیت بالاتر می شود ، در حالی که در مصرف آب و انرژی و کود صرفه جویی می شود. هنگام برنامه ریزی یک سیستم SDI عوامل زیادی باید در نظر گرفته شود. باید به طراحی ، نصب و نگهداری توجه زیادی شود. یک طراحی یا نصب ضعیف می تواند منجر به سیستمی شود که اگرچه احتمالا عملکردی است ، اما هیچ یک از مزایای ذکر شده در بالا را نخواهد داشت.
قبل از طراحی سیستم ، یک پروژه خوب برنامه ریزی شده ابتدا باید اهداف یا انتظارات سیستم ها را مشخص کند. این انتظارات ممکن است شامل افزایش مدیریت ، کیفیت بهتر و یکنواختی محصول ، افزایش عملکرد ، استفاده یکنواخت از آب و مواد مغذی ، صرفه جویی در آب و افزایش سود باشد. هنگامی که انتظارات از یک سیستم ابیاری قطره ای زیرسطحی به وضوح مشخص شد ، شرایطی مانند شکل زمین ، توپوگرافی { نقشه برداری } ، مشخصات خاک و تجزیه و تحلیل آب باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا ببیند آیا می توان به طور واقعی به این انتظارات دست یافت.
شکل و شیب زمین مورد نظر تعیین می کند که طراح کدام خط قطره چکان را انتخاب می کند. به طور کلی ، یک میدان موج دار یا شیب دار نیاز به ساطع کننده های جبران کننده فشار دارد و یک میدان مسطح از ساطع کننده های جبران کننده بدون فشار استفاده می کند. قطر لوله نیز برای تامین جریان مورد نیاز سیستم بسیار مهم است. از نقطه نظر طراحی ، ما نمی خواهیم به بیش از 7 درصد اختلاف بین بالاترین و کمترین میزان جریان ساطع کننده برسیم.
نوع خاک نیز عامل بسیار مهمی در طراحی سیستم آبیاری قطره ای زیر خاکی است. خاک رس اجازه می دهد آب بسیار بیشتر از خاک شنی ( به سمت بالا و جانبی ) حرکت کند. خاکهای رسی همچنین آب بیشتری را در خود نگه می دارند و آب را بسیار کندتر جذب می کنند. بنابراین ، خطوط قطره چکان و ساطع کننده ها عموما در خاک های شنی نزدیکتر به هم نصب می شوند ، در حالی که در خاک های رسی این فاصله ها را می توان افزایش داد ، اما با توجه به میزان جذب کمتر ، سرعت جریان ساطع کننده کمتر است.
مهمترین عامل در عملکرد موفقیت آمیز سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی ، رسیدگی صحیح به هر گونه مشکل کیفیت آب است. برای درک اینکه چه میزان فیلتراسیون و تصفیه مورد نیاز است تا از گرفتگی یا آهکی شدن خط لوله جلوگیری شود ، تجزیه و تحلیل آب باید به دقت بررسی شود. در بیشتر موارد ، کیفیت آب به راحتی قابل تصحیح است. سیستم ها باید با در نظر گرفتن آینده طراحی شوند. آنها باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشند تا محصولات بدون برنامه ریزی و تراکم گیاهان مختلف برای تغییراتی که ممکن است تولیدکننده بخواهد ایجاد کند.
خط قطره ای قلب یک سیستم SDI است و در بسیاری از تنظیمات مختلف موجود است تا شرایط محصول و خاک منحصر به فرد شما را برآورده کند. این تنظیمات شامل ضخامت دیواره ، اندازه لوله و فاصله قطره چکان ، نوع و میزان جریان است. ضخامت دیوار بر اساس طول عمر سیستم و شرایط خاک انتخاب می شود. در زمینهای موج دار اغلب از ساطع کننده های جبران کننده فشار استفاده می شود و در صورت صاف بودن زمین از ساطع کننده های جبران کننده بدون فشار استفاده می شود. گزینه هایی که انتخاب می کنید هزینه کلی سیستم را تعیین می کند.
داشتن سیستم تصفیه مناسب برای عملکرد و طول عمر یک طرح آبیاری قطره ای زیر سطحی بسیار مهم است. فیلتر باید بر اساس عوامل زیر انجام شود :
افزایش سطح فیلتراسیون باعث کاهش دفعات تمیز کردن و کاهش نیروی کار می شود. با جمع شدن زباله ها در فیلتر ، یک فرآیند برگشت خودکار شروع می شود که بقایای به دام افتاده را رها کرده و از بین می برد. در مواردی که سطح بالایی از ذرات آلی در آب وجود دارد ، ممکن است از فیلترهای واسطه ای ماسه استفاده شود. آب از بستری از شن و ماسه سیلیس عبور می کند که مواد زائد را به دام می اندازد. مجددا ، یک فرآیند برگشت خودکار شروع می شود و بقایای انباشته شده از ماسه خارج می شوند.
پمپ های مختلفی وجود دارد که می توان از آنها برای تامین آب سیستم استفاده کرد. رایج ترین پمپ ها پمپ های گریز از مرکز یا پمپ های توربین عمودی هستند. پمپ های گریز از مرکز به صورت سطحی نصب می شوند و از مکش برای آوردن آب از منبع خود به پمپ استفاده می کنند. موتورهای توربین عمودی مستقیما بر روی منبع آب نصب شده اند و یک لوله و یک سری پروانه در آب مستقیما در زیر آن قرار دارند. پمپ های توربین عمودی ، گرچه به طور کلی گرانتر از پمپ گریز از مرکز هستند ، اما تعمیر و نگهداری کمتری دارند و کارکرد آنها ساده تر است. هنگام برداشتن آب از نهر ، کانال یا نهر ، معمولا به یک ساختار ورودی نیاز است. آب کافی باید به ورودی سیستم پمپ هدایت شود و یک صفحه درشت باید نصب شود تا از ورود ماهی ، کنده ها و بقایای بزرگ دیگر به سیستم جلوگیری شود.
فشار در طراحی سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی درختان بسیار مهم است ، بنابراین لوله های چند شاخه باید طوری طراحی شوند که از افت فشار زیاد در اثر اصطکاک جلوگیری شود. یک سیستم قطره ای زیر سطحی به طور معمول دارای یک خط اصلی و زیر اصلی خاک شده در یک طرف میدان و یک خط تراز در طرف دیگر است. لوله های چند شاخه را می توان از PVC یا HDPE ساخت. سیستم های SDI به طور کلی به چندین بلوک به نام منطقه تقسیم می شوند. این مناطق توسط یک شیر برقی کنترل می شود که توسط یک کنترل کننده آبیاری کار می کند. اغلب این شیرها دارای ویژگی کاهش یا تنظیم فشار هستند که اطمینان می دهد فشار مناسب در هر یک از این مناطق تغذیه می شود. فشارهای رایج در سیستم قطره ای بین 15 تا 60 psi است. استفاده از دریچه های تخلیه هوا و خلاء می تواند به معنای تفاوت بین یک سیستم موفق و یک سیستم با مشکلات وصل شدن ناشی از خلاء باشد. جایی که دریچه های هوا و خلاء قرار می گیرند بسیار مهم است و به توپوگرافی { نقشه برداری } وابسته است.
تمرین خوب این است که جریان عملکرد سیستم و میزان مصرف آب محصولات را کنترل کنید. یک سیستم SDI طوری طراحی شده است که در یک فشار معین ، جریان آب خاصی را تولید کند. تغییرات در میزان جریان ممکن است نشان دهنده نشتی در سیستم ، قطع کننده های خروجی ، تنظیم نامناسب شیرهای تنظیم فشار ، یا حتی تغییر در منبع آب و ایستگاه پمپاژ باشد.
سیستم های تزریق کود ، مواد مغذی و مواد شیمیایی را برای حداکثر عملکرد محصول و حفظ خط چکه در مدت زمان طولانی به سیستم تزریق می کنند. قابلیت های انعطاف پذیر باروری به سیستم کمک می کند تا هزینه خود را سریعتر از سایر اجزای سیستم پرداخت کند. متخصصین غالبا به دلیل پیچیدگی درک شده ( عدم اطمینان از تزریق ) ، یا به سادگی ندانستن ارزش آن ، از استفاده کامل از این ویژگی غافل می شوند. سیستم های تزریق باید خواسته های مورد انتظار برای همه مواد شیمیایی را برآورده سازد ، به راحتی قابل کار و کالیبراسیون باشد و برای جلوگیری از رسوبات ناخواسته ، تمهیداتی داشته باشد.
آماده سازی این سیستم برای زمستان یک روش نگهداری ضروری است ، زیرا آب یخ می زند و منبسط می شود و احتمالا به اجزای سیستم پلاستیکی و فلزی آسیب می رساند. آب فیلترها ، شیرآلات ، تجهیزات شیمیایی ، تنظیم کننده فشار و لوله های زیر سطحی باید تخلیه شود – به ویژه در انتهای پایین میدان که معمولا آب در آن تجمع می یابد. خطوط قطره پلی اتیلن در معرض یخ زدگی قرار نمی گیرند ، زیرا قطره چکان ها نقاط زهکشی را ایجاد می کنند و پلی اتیلن انعطاف پذیر است. تعمیر و نگهداری معمول تمام قطعات سیستم ( مانند فیلترها ، پمپ ها ، سوپاپ ها و تزریق کود ) عمر سیستم را افزایش می دهد. تعمیر و نگهداری باید از یک برنامه منظم پیروی کند.
سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی درختان پاسخی برای هر پرورش دهنده ، هر محصول یا هر آب و هوا نیست. متغیرهای زیادی وجود دارد که باید با دقت در نظر گرفته شوند. به همین دلیل بسیار مهم است که قبل از انتخاب نصب یک سیستم SDI یک هدف مشخص در ذهن داشته باشید. با تیم تخصصی شرکت آس از طراحان و کشاورزان واجد شرایط صحبت کنید تا ببینید آیا این اهداف به طور معقول قابل دستیابی هستند یا خیر!